Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2014

Γιατί μια ανεξάρτητη Σκωτία θα φέρει ανατροπές

H διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου θα είναι ένας μαύρος οιωνός για τις Βρυξέλλες για αποσχίσεις και άλλων περιοχών της ΕΕ

Της Μητροπούλου Ειρήνης



Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Σκωτία, το τζίνι του εθνικισμού έχει βγει από το μπουκάλι. Και μάλιστα σε μια εποχή άγριας οικονομικής κρίσης, όπου απειλούνται ούτως ή άλλως αρχές και θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Από τη σκοπιά των Βρυξελλών, η διάλυση του Ηνωμένου Βασιλείου θα ήταν ένα κάκιστο προηγούμενο, μαύρος οιωνός για αποσχίσεις άλλων περιοχών από χώρες-μέλη στο μέλλον.

Με λίγα λόγια, μια ανεξάρτητη Σκωτία θα ξυπνήσει για τα καλά το φάντασμα εθνικισμών που έχουν θαφτεί επί δεκαετίες κάτω από το όραμα της ενωμένης Ευρώπης. Η διάλυση ενός κράτους-μέλους είναι τόσο αντίθετη με τα ιδεώδη της ΕΕ που δεν υπάρχει καν πρόβλεψη για κάτι τέτοιο στις ευρωπαϊκές συνθήκες.

Κατ' αρχήν, θα εμπνεύσει σίγουρα τους άλλους. Ηδη οι Καταλανοί πιέζουν για το δικό τους δημοψήφισμα, αν και η Μαδρίτη λέει ότι θα ήταν παράνομο σύμφωνα με το ισπανικό Σύνταγμα. Μπορεί να ακολουθήσουν οι Βάσκοι.

Ο μεγαλύτερος φόβος είναι ένα ντόμινο, η εξάπλωση της φιλοδοξίας για αυτοδιάθεση σε κινήματα ανεξαρτησίας από τη Φλάνδρα και την Κορσική ως το Βένετο και το Νότιο Τιρόλο.

Ανάμεσα στα πολλά παραδείγματα: μετά τη Συνθήκη του Τριανόν (1920) Ούγγροι ζουν στη Ρουμανία και στη Σλοβακία. Το Βέλγιο αποτελείται από Φλαμανδούς και Βαλώνους και υπάρχει ένα κίνημα στη Βόρεια Ιταλία για την απόσχιση των πλούσιων πόλεων από την υπόλοιπη χώρα. Τι θα γίνει αν φουντώσουν όλοι αυτοί οι εθνικισμοί;

Αχαρτογράφητα νερά


Στο εδώ και στο τώρα η διάσπαση ενός κράτους-μέλους είναι άγνωστο έδαφος για την ΕΕ.
Οι Βρυξέλλες έχουν πει ότι μια ανεξάρτητη Σκωτία θα πρέπει να υποβάλει αίτηση ένταξης στην ΕΕ: «ένα νέο ανεξάρτητο κράτος, από το γεγονός της ανεξαρτησίας του, θα γίνει μια τρίτη χώρα σε σχέση με την ΕΕ και οι Συνθήκες δεν θα ισχύουν πλέον στο έδαφός του» είναι η ακριβής διατύπωση.

Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά που είναι ασαφή. Το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP) έχει αφήσει να εννοηθεί ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν εντός 18 μηνών. Υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία θα είναι εύκολη και γρήγορη, επειδή η Σκωτία ως μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου έχει θεσπίσει ήδη νόμους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οταν θα αρχίσουν οι σοβαρές συνομιλίες με τις Βρυξέλλες, κάποιοι στη Σκωτία θεωρούν ότι θα ισχύσει η λεγόμενη «συνέχεια του αποτελέσματος»: ότι θα συνεχίσουν δηλαδή να υφίστανται οι τρέχουσες ρυθμίσεις για το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά και αυτό είναι αβέβαιο.

Τα ερωτήματα είναι πολλά και κρίσιμα. Θα θελήσει η Σκωτία να μπει στο ευρώ; Θα συνεχίσει μια ανεξάρτητη Σκωτία να επωφελείται από την έκπτωση που έχει το Ηνωμένο Βασίλειο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ; Αλλες χώρες μπορεί να ισχυριστούν ότι κάτι τέτοιο θα δώσει ένα αθέμιτο πλεονέκτημα σε ένα νέο κράτος-μέλος. Θα επιθυμούσε μια ανεξάρτητη Σκωτία να γίνει μέρος των ανοικτών συνόρων του χώρου Σένγκεν;

Η ένταξη στην ΕΕ


Το μόνο βέβαιο; Η ΕΕ δεν θα μπορούσε να αρνηθεί την ένταξη της Σκωτίας, επειδή θα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, με μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, που έχει ήδη εφαρμόσει τους κανόνες και τους κανονισμούς της ενιαίας αγοράς.

Και μακροπρόθεσμα θα ήταν πολύ δύσκολο να μπλοκαριστεί η πλήρης ένταξη μιας ελεύθερης και δημοκρατικής Σκωτίας στην ΕΕ, αν και ορισμένες χώρες (όπως π.χ. η Ισπανία που φοβάται ανεξαρτησία Καταλανών και Βάσκων) ενδέχεται να επιχειρήσουν να καθυστερήσουν τη διαδικασία.

Επειτα είναι και το πολυσυζητημένο θέμα για το μελλοντικό νόμισμα της Σκωτίας. Η κυβέρνηση της Σκωτίας θέλει μεν την ένταξη στην ΕΕ, αλλά με δεδομένη την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, επιθυμεί να συνεχιστεί το βρετανικό καθεστώς παραμένοντας εκτός κοινού νομίσματος.

Ο ηγέτης του SNP Αλεξ Σάλμοντ έχει ταχθεί υπέρ της διατήρησης της βρετανικής στερλίνας, αλλά χωρίς συντονισμό με την οικονομική πολιτική του Λονδίνου.

Πολλοί λένε ότι αυτό είναι οξύμωρο. Πόσο ανεξάρτητη θα είναι μια Σκωτία με νόμισμα τη βρετανική στερλίνα; Αν δεν ελέγχει η ίδια τη νομισματική πολιτική της θα είναι όμηρος των αποφάσεων άλλων, τονίζουν.


Από ΤΟ ΒΗΜΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου