Κοινωνία
Φιλοσοφική, 16.10.2014: εξοργισμένοι φοιτητές και φοιτήτριες, παρέα με δύο καθηγητές του Κλασικού (της «κανονικής» φιλολογίας, ξέρετε, της δύσκολης που λέμε…) ανεβαίνουν πρωί πρωί στη σχολή. Η απόφαση της συνέλευσης της 15ης Οκτωβρίου για συμβολική κατάληψη του κτιρίου τους φέρνει έξω φρενών. Ποιος καίγεται για τους υπό διαγραφή φοιτητές; Να μην τεμπελιάζανε. Ποιος καίγεται για τους διοικητικούς; Ακόμα πιο τεμπέληδες και πολύ αγενείς.
Καλύτερα που μείνανε οι μισοί μπας και παραδειγματιστούν οι εναπομείναντες. Για τις καθαρίστριες; Κρίμα που τις εκμεταλλεύτηκαν, αλλά όπως και να’χει, αυτή δεν είναι εικόνα wannabe ευρωπαϊκών προδιαγραφών πανεπιστημίου. Η κατάληψη σπάει. Με την υπόκρουση χειροκροτημάτων. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το συμβάν χαιρετίζεται με αίσθημα θριάμβου. Για μια μεγάλη μερίδα φοιτητόκοσμου, η πρακτική αυτή καταγράφηκε ως νίκη της δημοκρατίας και της humanitas, ήτοι του ανθρωπισμού, σε βάρος των ανισόρροπων καταληψιών και του παραλογισμού τους.
Κάθε φορά που λαμβάνει χώρα η συνήθης ανταγωνιστική –και από πολλές απόψεις λανθασμένη- σύγκριση των ανθρωπιστικών σπουδών με τις θετικές επιστήμες, «πεταγόμαστε» εμείς, οι υπέρμαχοι του ανθρωπισμού, να υπερασπιστούμε με σθένος τη φοιτητική/επαγγελματική ταυτότητά μας: σπουδάζω θέατρο/μουσική/λογοτεχνία/φιλοσοφία κ.ο.κ., κι αν ο κοντόφθαλμος θετικιστής (λέμε εμείς, οι ανθρωπιστές) δεν κατάφερε ως τώρα να αποτιμήσει την αξία των παραπάνω σπουδών, είναι γιατί θέτει ως κριτήριο των πάντων τα υλικά, «απτά» αποτελέσματα αυτών. Προφανώς, όλοι και όλες εμείς έχουμε να ανταπαντήσουμε ότι οι ανθρωπιστικές σπουδές, όπως μας ειδοποιεί και η ετυμολογία του επιθετικού προσδιορισμού, ασχολούνται με τον άνθρωπο, την ιστορία του στο πέρασμα των αιώνων, τις δημιουργίες του, τις ανησυχίες του, το τραγικό στοιχείο της προσωρινότητας της ανθρώπινης ζωής και άλλα πολλά. Ψηλαφίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, με αποτέλεσμα να μας φέρνουν ένα βήμα εγγύτερα σε αυτό που αποκαλείται «ανθρωπιά».
Ας προχωρήσουμε όμως τη σκέψη αυτή λίγο παραπέρα. Ανθρωπιά. Πώς γίνεται κανείς κτήτορας της ανθρωπιάς; Διαβάζοντας απλά στα σπουδαστήρια της εκάστοτε Φιλοσοφικής την ιστορία της μικρασιατικής τραγωδίας; Τη θανατική καταδίκη του Σωκράτη; Τη Σικελική εκστρατεία και την κτηνωδία του πολέμου; Ακόμα περισσότερο, γράφοντας σε όλα τα παραπάνω θεσπέσια δεκάρια μέσα σε συμπιεσμένες εξεταστικές;
Η απάντηση είναι προφανώς όχι. Δεν αρκεί να δύνασαι να αναπαράγεις το περιεχόμενο των ανθρωπιστικών σου μαθημάτων, για να είσαι κτήτορας και μεταδότης (στους μαθητές σου, στο φιλικό σου περιβάλλον, ίσως στον τεχνοκράτη που σε ψιλοδουλεύει για τα αιθεροβάμονα αναγνώσματά σου) της ανθρωπιάς, κι άρα να μπορείς να προσδώσεις ένα στοιχειώδες νόημα στις θεωρητικές σπουδές σου.
Γιατί έχεις αποτύχει να διοχετεύσεις την ειδική γνώση που απέκτησες μέσα στο Πανεπιστήμιο στην κοινωνία. Γιατί διαβάζεις για το δράμα του πρόσφυγα στη λογοτεχνία, αλλά βαριέσαι να κατέβεις σε μια κινητοποίηση για τα άθλια κέντρα κράτησης. Γιατί έχεις μάθει απέξω και ανακατωτά τους δημοκρατικούς θεσμούς της αρχαίας Αθήνας και ξέρεις ότι η ιδιώτευση θεωρείτο ηλιθιότητα (idiot < ιδιώτης) αλλά δεν πατάς στη συνέλευση του κοινωνικού σου χώρου, του πανεπιστημίου. Γιατί μαθαίνεις στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό για τον φασισμό και τον ναζισμό στον 20ο αιώνα, αλλά στο εδώ και στο τώρα, που η Χρυσή Αυγή παρελαύνει στις γειτονιές, η λέξη αντιφασισμός σου είναι ανοίκεια. Και γιατί όταν θα έρθει ο χρυσαυγίτης μαθητής στο λύκειο ή στο φροντιστήριο που θα διδάσκεις, δε θα ξέρεις πώς να διαχειριστείς την κατάσταση και θα βρίσκεις διέξοδο στα διαγωνίσματα και στις εργασίες.
Γιατί, τελικά, σήμερα, που το δημόσιο Πανεπιστήμιο αιμορραγεί, που χάνει το αυτοδιοίκητό του, που έχει απωλέσει τους μισούς του εργαζόμενους, που διαγράφει φοιτητές χωρίς να του κοστίζουν τίποτα γιατί «ένα πανεπιστήμιο με κύρος δεν μπορεί να έχει φοιτητές 8ου έτους», και που βασικά δεν είναι και πολύ δημόσιο γιατί σε πολλά μεταπτυχιακά έχουν ήδη μπει δίδακτρα, εσύ διαλέγεις, αντί να ενώσεις τις δυνάμεις σου με το σύνολο της φοιτητικής κοινότητας και όχι απλά να αμυνθείς, αλλά να οικοδομήσεις το αντιπαράδειγμα που θα μπορούσες αν, μεταξύ άλλων, έθετες σε υλοποίηση όλα τα συσσωρευμένα ερεθίσματα που έλαβες από το ανθρωπιστικό σου αντικείμενο, διαλέγεις να έρθεις με τους πιο γλοιώδεις και απεχθείς καθηγητές να σπάσεις μια συμβολική κατάληψη που εκτός των δίκαιων αιτημάτων της, έχει επίσης νομιμοποιηθεί από το όργανο του φοιτητικού συλλόγου Φιλοσοφικής «Κώστας Βάρναλης», το σώμα της συνέλευσης.
Φιλοσοφική, 16.10.2014: εξοργισμένοι φοιτητές και φοιτήτριες, παρέα με δύο καθηγητές του Κλασικού (της «κανονικής» φιλολογίας, ξέρετε, της δύσκολης που λέμε…) ανεβαίνουν πρωί πρωί στη σχολή. Η απόφαση της συνέλευσης της 15ης Οκτωβρίου για συμβολική κατάληψη του κτιρίου τους φέρνει έξω φρενών. Ποιος καίγεται για τους υπό διαγραφή φοιτητές; Να μην τεμπελιάζανε. Ποιος καίγεται για τους διοικητικούς; Ακόμα πιο τεμπέληδες και πολύ αγενείς.
Καλύτερα που μείνανε οι μισοί μπας και παραδειγματιστούν οι εναπομείναντες. Για τις καθαρίστριες; Κρίμα που τις εκμεταλλεύτηκαν, αλλά όπως και να’χει, αυτή δεν είναι εικόνα wannabe ευρωπαϊκών προδιαγραφών πανεπιστημίου. Η κατάληψη σπάει. Με την υπόκρουση χειροκροτημάτων. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το συμβάν χαιρετίζεται με αίσθημα θριάμβου. Για μια μεγάλη μερίδα φοιτητόκοσμου, η πρακτική αυτή καταγράφηκε ως νίκη της δημοκρατίας και της humanitas, ήτοι του ανθρωπισμού, σε βάρος των ανισόρροπων καταληψιών και του παραλογισμού τους.
Κάθε φορά που λαμβάνει χώρα η συνήθης ανταγωνιστική –και από πολλές απόψεις λανθασμένη- σύγκριση των ανθρωπιστικών σπουδών με τις θετικές επιστήμες, «πεταγόμαστε» εμείς, οι υπέρμαχοι του ανθρωπισμού, να υπερασπιστούμε με σθένος τη φοιτητική/επαγγελματική ταυτότητά μας: σπουδάζω θέατρο/μουσική/λογοτεχνία/φιλοσοφία κ.ο.κ., κι αν ο κοντόφθαλμος θετικιστής (λέμε εμείς, οι ανθρωπιστές) δεν κατάφερε ως τώρα να αποτιμήσει την αξία των παραπάνω σπουδών, είναι γιατί θέτει ως κριτήριο των πάντων τα υλικά, «απτά» αποτελέσματα αυτών. Προφανώς, όλοι και όλες εμείς έχουμε να ανταπαντήσουμε ότι οι ανθρωπιστικές σπουδές, όπως μας ειδοποιεί και η ετυμολογία του επιθετικού προσδιορισμού, ασχολούνται με τον άνθρωπο, την ιστορία του στο πέρασμα των αιώνων, τις δημιουργίες του, τις ανησυχίες του, το τραγικό στοιχείο της προσωρινότητας της ανθρώπινης ζωής και άλλα πολλά. Ψηλαφίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, με αποτέλεσμα να μας φέρνουν ένα βήμα εγγύτερα σε αυτό που αποκαλείται «ανθρωπιά».
Ας προχωρήσουμε όμως τη σκέψη αυτή λίγο παραπέρα. Ανθρωπιά. Πώς γίνεται κανείς κτήτορας της ανθρωπιάς; Διαβάζοντας απλά στα σπουδαστήρια της εκάστοτε Φιλοσοφικής την ιστορία της μικρασιατικής τραγωδίας; Τη θανατική καταδίκη του Σωκράτη; Τη Σικελική εκστρατεία και την κτηνωδία του πολέμου; Ακόμα περισσότερο, γράφοντας σε όλα τα παραπάνω θεσπέσια δεκάρια μέσα σε συμπιεσμένες εξεταστικές;
Η απάντηση είναι προφανώς όχι. Δεν αρκεί να δύνασαι να αναπαράγεις το περιεχόμενο των ανθρωπιστικών σου μαθημάτων, για να είσαι κτήτορας και μεταδότης (στους μαθητές σου, στο φιλικό σου περιβάλλον, ίσως στον τεχνοκράτη που σε ψιλοδουλεύει για τα αιθεροβάμονα αναγνώσματά σου) της ανθρωπιάς, κι άρα να μπορείς να προσδώσεις ένα στοιχειώδες νόημα στις θεωρητικές σπουδές σου.
Γιατί έχεις αποτύχει να διοχετεύσεις την ειδική γνώση που απέκτησες μέσα στο Πανεπιστήμιο στην κοινωνία. Γιατί διαβάζεις για το δράμα του πρόσφυγα στη λογοτεχνία, αλλά βαριέσαι να κατέβεις σε μια κινητοποίηση για τα άθλια κέντρα κράτησης. Γιατί έχεις μάθει απέξω και ανακατωτά τους δημοκρατικούς θεσμούς της αρχαίας Αθήνας και ξέρεις ότι η ιδιώτευση θεωρείτο ηλιθιότητα (idiot < ιδιώτης) αλλά δεν πατάς στη συνέλευση του κοινωνικού σου χώρου, του πανεπιστημίου. Γιατί μαθαίνεις στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό για τον φασισμό και τον ναζισμό στον 20ο αιώνα, αλλά στο εδώ και στο τώρα, που η Χρυσή Αυγή παρελαύνει στις γειτονιές, η λέξη αντιφασισμός σου είναι ανοίκεια. Και γιατί όταν θα έρθει ο χρυσαυγίτης μαθητής στο λύκειο ή στο φροντιστήριο που θα διδάσκεις, δε θα ξέρεις πώς να διαχειριστείς την κατάσταση και θα βρίσκεις διέξοδο στα διαγωνίσματα και στις εργασίες.
Γιατί, τελικά, σήμερα, που το δημόσιο Πανεπιστήμιο αιμορραγεί, που χάνει το αυτοδιοίκητό του, που έχει απωλέσει τους μισούς του εργαζόμενους, που διαγράφει φοιτητές χωρίς να του κοστίζουν τίποτα γιατί «ένα πανεπιστήμιο με κύρος δεν μπορεί να έχει φοιτητές 8ου έτους», και που βασικά δεν είναι και πολύ δημόσιο γιατί σε πολλά μεταπτυχιακά έχουν ήδη μπει δίδακτρα, εσύ διαλέγεις, αντί να ενώσεις τις δυνάμεις σου με το σύνολο της φοιτητικής κοινότητας και όχι απλά να αμυνθείς, αλλά να οικοδομήσεις το αντιπαράδειγμα που θα μπορούσες αν, μεταξύ άλλων, έθετες σε υλοποίηση όλα τα συσσωρευμένα ερεθίσματα που έλαβες από το ανθρωπιστικό σου αντικείμενο, διαλέγεις να έρθεις με τους πιο γλοιώδεις και απεχθείς καθηγητές να σπάσεις μια συμβολική κατάληψη που εκτός των δίκαιων αιτημάτων της, έχει επίσης νομιμοποιηθεί από το όργανο του φοιτητικού συλλόγου Φιλοσοφικής «Κώστας Βάρναλης», το σώμα της συνέλευσης.
Δ.Α., φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών
Από το REDNotebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου