Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Από την ΑΥΓΗ
Η άνεση με την οποία δανειστές και αγορές «έκαψαν» όλα τα χαρτιά του υπερφίαλου κυβερνητικού σεναρίου για «έξοδο από το Μνημόνιο» πρέπει να μας βάζει σε σκέψη. Από τους συμμάχους της συγκυβέρνησης, αποσύρθηκαν - αθόρυβα στην αρχή, εκκωφαντικά τις τελευταίες μέρες- πρώτοι οι ιέρακες των αγορών (βλέπε και κείμενο: «Τα spreads λένε την αλήθεια», "Αυγή", 5.10.2014). Ακολούθησαν η ΕΚΤ, το ΔΝΤ, το Eurogroup και η Κομισιόν, που επανέλαβε ό,τι και οι προηγούμενοι, με το τρυφερό και στρογγυλό ύφος που επέβαλε το «ταράκουλο» στις αγορές.
Τόσο εξόφθαλμη υπονόμευση της εκλεκτής των δανειστών κυβέρνησης δημιουργεί την εντύπωση ότι γι' αυτούς είναι οριστικά καμένο χαρτί -οι δημοσκοπήσεις διαλύουν τις τελευταίες αμφιβολίες. Επομένως πρέπει να αναζητήσουν ή να συμβιβαστούν με μια εναλλακτική λύση. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι αν ήδη προσπαθούν να εξοικειωθούν με την ιδέα της αναπότρεπτης νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και, άρα, με το σενάριο της λεγόμενης «αριστερής παρένθεσης». Αλλά ακριβώς σαν αυτό που λέει η λέξη. Παρένθεση.
Η μεταστροφή των δανειστών μπορεί να προκύπτει είτε ως προϊόν ρεαλιστικής προσαρμογής τους στη νέα πολιτική πραγματικότητα, είτε ως αποτέλεσμα της μακιαβελικής, αυταρχικής, συνωμοτικής κουλτούρας που τους διακρίνει. Στην πρώτη εκδοχή, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έχει να αντιμετωπίσει απλώς μια εκστρατεία πιέσεων και εκβιασμών, με στόχο να συμβιβαστεί σε πράγματα πολύ κάτω από το minimum του προγράμματός του.
Στη δεύτερη εκδοχή, δηλαδή στο μακιαβελικό σενάριο, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Αν οι δανειστές είναι πεισμένοι ότι το σύμφυρμα Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ δεν σώζεται με τίποτα, έχουν κάθε λόγο να κάνουν την «αριστερή παρένθεση» κόλαση και για τη μέλλουσα κυβέρνηση και για την ελληνική κοινωνία. Δεν είχαν καμιά αναστολή να το κάνουν με μια φιλική τους κυβέρνηση. Γιατί θα «κωλώσουν» απέναντι σε μια τουλάχιστον ενοχλητική δύναμη; Το πώς είναι, όμως, το κρίσιμο.
Η «παρένθεση» περιέχει αυτό που κατά το κλισέ ονομάζεται «καμένη γη». Οι νέοι όροι επιτήρησης που τίθενται στη συγκυβέρνηση δεν αφορούν τόσο την ίδια όσο τη διάδοχή της. Είναι η οδυνηρή κληρονομιά που μπορεί να κάνει πολιτικά και οικονομικά δυσβάσταχτη ακόμη και την πιο μετριοπαθή αναδιαπραγμάτευση του χρέους και των συμφωνιών με τους δανειστές.
Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ, αφού εξημερώσουν κάπως το θηρίο των αγορών, δώσουν τελικά το πράσινο φως στην κυβέρνηση μέχρι τον Φεβρουάριο να προβεί σε διακοπή χρηματοδότησης από το ΔΝΤ και έξοδο στις αγορές με υψηλό επιτόκιο. Στόχος τους; Να κάψουν προκαταβολικά όσο το δυνατό περισσότερα διαπραγματευτικά χαρτιά της επόμενης κυβέρνησης.
Οι αριθμοί αυτού του σεναρίου είναι εφιαλτικοί. Μέχρι το 2016 η Ελλάδα έχει λαμβάνειν από το ΔΝΤ 8,9 δισ. ευρώ. Κι από σήμερα μέχρι το τέλος του 2018 πρέπει να του επιστρέψει 17 δισ. ευρώ. Σε περίπτωση «αποπομπής» του ΔΝΤ, οι δανειακές ανάγκες της χώρας για τη διετία 2015-2016 εκτοξεύονται στα 39 δισ. Στην καλύτερη περίπτωση το ποσό αυτό μπορεί να περιοριστεί στα 30 δισ., αν η ΕΚΤ είναι «γενναιόδωρη» και επιστρέψει 8,5 δισ. από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων.
Ας υποθέσουμε ότι την ίδια «γενναιοδωρία» θα επιδείξει και ο EFSF, αποφασίζοντας οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν μικρό μέρος από το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ. Και πάλι ένα χρηματοδοτικό κενό που υπολογιζόταν στα 6,5 δισ. μέχρι το 2016 υπερτριπλασιάζεται. Είτε καλυφθεί από τις αγορές είτε η «πιστωτική γραμμή» που προσφέρεται σήμερα εξελιχθεί σε κανονικό, νέο ευρωπαϊκό δανεισμό -με «ευρωπαϊκό Μνημόνιο»-, θα έχει δυσμενέστατη επίπτωση στο χρέος και τη «βιωσιμότητά» του. Μια τέτοια εξέλιξη θα κάνει πολλούς κυριολεκτικά να επιθυμήσουν το Μνημόνιο.
Κι αυτό είναι ένα μόνο από τα πεδία της «καμένης γης» που προορίζεται να τεθεί εντός «αριστερής παρενθέσεως». Άκρως σημαντικό πεδίο είναι κι αυτό του νέου ΕΣΠΑ, από τις λιγοστές πηγές χρηματοδότησης της οικονομίας. Η διαφημισμένη «εμπροσθοβαρής» εκταμίευση πολλών από τα προγράμματα είναι μια πονηρή, σκανδαλώδης, προκαταβολική κατασπατάληση πόρων που θα λείψουν από την επόμενη κυβέρνηση.
Η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα θα κρυφτεί πίσω από το πρόσχημα της γενναιοδωρίας των «προκαταβολών», αφήνοντας την εν παρενθέσει νέα κυβέρνηση μπροστά σε άδεια ταμεία. Το ίδιο ισχύει για την επιδιωκόμενη θεσμική «δέσμευση» του νέου ΕΣΠΑ σε έναν μηχανισμό ιδιωτικοποιημένης διαχείρισής του.
Ο λόγος που επισημαίνονται τα παραπάνω δεν είναι για να «αποκαλυφθούν» οι συνωμοτικές διαθέσεις των δανειστών (αν και δεν έχω αμφιβολίες γι' αυτές). Αλλά για να ιχνογραφηθεί ο ναρκοθετημένος, γεμάτος αφορμές (ή ευκαιρίες) ρήξης δρόμος που έχει μπροστά της μια κυβέρνηση που θέλει να είναι αριστερή και -προφανώς- δεν θέλει να είναι παρένθεση.
Ο Πάγκαλος και ο Γεωργιάδης, μέσ' στη γραφική αμετροέπειά τους, ίσως δεν προσπαθούν απλώς να τρομάξουν την κοινωνία με «πείνα και άδεια ATM». Ίσως περιγράφουν ένα σχέδιο.
Τόσο εξόφθαλμη υπονόμευση της εκλεκτής των δανειστών κυβέρνησης δημιουργεί την εντύπωση ότι γι' αυτούς είναι οριστικά καμένο χαρτί -οι δημοσκοπήσεις διαλύουν τις τελευταίες αμφιβολίες. Επομένως πρέπει να αναζητήσουν ή να συμβιβαστούν με μια εναλλακτική λύση. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι αν ήδη προσπαθούν να εξοικειωθούν με την ιδέα της αναπότρεπτης νίκης του ΣΥΡΙΖΑ και, άρα, με το σενάριο της λεγόμενης «αριστερής παρένθεσης». Αλλά ακριβώς σαν αυτό που λέει η λέξη. Παρένθεση.
Η μεταστροφή των δανειστών μπορεί να προκύπτει είτε ως προϊόν ρεαλιστικής προσαρμογής τους στη νέα πολιτική πραγματικότητα, είτε ως αποτέλεσμα της μακιαβελικής, αυταρχικής, συνωμοτικής κουλτούρας που τους διακρίνει. Στην πρώτη εκδοχή, μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα έχει να αντιμετωπίσει απλώς μια εκστρατεία πιέσεων και εκβιασμών, με στόχο να συμβιβαστεί σε πράγματα πολύ κάτω από το minimum του προγράμματός του.
Στη δεύτερη εκδοχή, δηλαδή στο μακιαβελικό σενάριο, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Αν οι δανειστές είναι πεισμένοι ότι το σύμφυρμα Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ δεν σώζεται με τίποτα, έχουν κάθε λόγο να κάνουν την «αριστερή παρένθεση» κόλαση και για τη μέλλουσα κυβέρνηση και για την ελληνική κοινωνία. Δεν είχαν καμιά αναστολή να το κάνουν με μια φιλική τους κυβέρνηση. Γιατί θα «κωλώσουν» απέναντι σε μια τουλάχιστον ενοχλητική δύναμη; Το πώς είναι, όμως, το κρίσιμο.
Η «παρένθεση» περιέχει αυτό που κατά το κλισέ ονομάζεται «καμένη γη». Οι νέοι όροι επιτήρησης που τίθενται στη συγκυβέρνηση δεν αφορούν τόσο την ίδια όσο τη διάδοχή της. Είναι η οδυνηρή κληρονομιά που μπορεί να κάνει πολιτικά και οικονομικά δυσβάσταχτη ακόμη και την πιο μετριοπαθή αναδιαπραγμάτευση του χρέους και των συμφωνιών με τους δανειστές.
Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ, αφού εξημερώσουν κάπως το θηρίο των αγορών, δώσουν τελικά το πράσινο φως στην κυβέρνηση μέχρι τον Φεβρουάριο να προβεί σε διακοπή χρηματοδότησης από το ΔΝΤ και έξοδο στις αγορές με υψηλό επιτόκιο. Στόχος τους; Να κάψουν προκαταβολικά όσο το δυνατό περισσότερα διαπραγματευτικά χαρτιά της επόμενης κυβέρνησης.
Οι αριθμοί αυτού του σεναρίου είναι εφιαλτικοί. Μέχρι το 2016 η Ελλάδα έχει λαμβάνειν από το ΔΝΤ 8,9 δισ. ευρώ. Κι από σήμερα μέχρι το τέλος του 2018 πρέπει να του επιστρέψει 17 δισ. ευρώ. Σε περίπτωση «αποπομπής» του ΔΝΤ, οι δανειακές ανάγκες της χώρας για τη διετία 2015-2016 εκτοξεύονται στα 39 δισ. Στην καλύτερη περίπτωση το ποσό αυτό μπορεί να περιοριστεί στα 30 δισ., αν η ΕΚΤ είναι «γενναιόδωρη» και επιστρέψει 8,5 δισ. από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων.
Ας υποθέσουμε ότι την ίδια «γενναιοδωρία» θα επιδείξει και ο EFSF, αποφασίζοντας οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν μικρό μέρος από το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ. Και πάλι ένα χρηματοδοτικό κενό που υπολογιζόταν στα 6,5 δισ. μέχρι το 2016 υπερτριπλασιάζεται. Είτε καλυφθεί από τις αγορές είτε η «πιστωτική γραμμή» που προσφέρεται σήμερα εξελιχθεί σε κανονικό, νέο ευρωπαϊκό δανεισμό -με «ευρωπαϊκό Μνημόνιο»-, θα έχει δυσμενέστατη επίπτωση στο χρέος και τη «βιωσιμότητά» του. Μια τέτοια εξέλιξη θα κάνει πολλούς κυριολεκτικά να επιθυμήσουν το Μνημόνιο.
Κι αυτό είναι ένα μόνο από τα πεδία της «καμένης γης» που προορίζεται να τεθεί εντός «αριστερής παρενθέσεως». Άκρως σημαντικό πεδίο είναι κι αυτό του νέου ΕΣΠΑ, από τις λιγοστές πηγές χρηματοδότησης της οικονομίας. Η διαφημισμένη «εμπροσθοβαρής» εκταμίευση πολλών από τα προγράμματα είναι μια πονηρή, σκανδαλώδης, προκαταβολική κατασπατάληση πόρων που θα λείψουν από την επόμενη κυβέρνηση.
Η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα θα κρυφτεί πίσω από το πρόσχημα της γενναιοδωρίας των «προκαταβολών», αφήνοντας την εν παρενθέσει νέα κυβέρνηση μπροστά σε άδεια ταμεία. Το ίδιο ισχύει για την επιδιωκόμενη θεσμική «δέσμευση» του νέου ΕΣΠΑ σε έναν μηχανισμό ιδιωτικοποιημένης διαχείρισής του.
Ο λόγος που επισημαίνονται τα παραπάνω δεν είναι για να «αποκαλυφθούν» οι συνωμοτικές διαθέσεις των δανειστών (αν και δεν έχω αμφιβολίες γι' αυτές). Αλλά για να ιχνογραφηθεί ο ναρκοθετημένος, γεμάτος αφορμές (ή ευκαιρίες) ρήξης δρόμος που έχει μπροστά της μια κυβέρνηση που θέλει να είναι αριστερή και -προφανώς- δεν θέλει να είναι παρένθεση.
Ο Πάγκαλος και ο Γεωργιάδης, μέσ' στη γραφική αμετροέπειά τους, ίσως δεν προσπαθούν απλώς να τρομάξουν την κοινωνία με «πείνα και άδεια ATM». Ίσως περιγράφουν ένα σχέδιο.
Από την ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου