Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Από την ΑΥΓΗ
Τη λέξη spread κοντέψαμε να την ξεχάσουμε την τελευταία διετία. Την αποφύγαμε όπως οι αλαφροΐσκιωτοι αποφεύγουν την επίκληση των «ακατανόμαστων». Το ξόρκι της αποσιώπησης είχε κάποιο αποτέλεσμα, αφού, μαζί με την αξιοθαύμαστη πειθαρχία που επέδειξε η συγκυβέρνηση στις υποδείξεις των δανειστών, απέδωσε μια σχετικά σταθερή αποκλιμάκωση της διαφοράς επιτοκίου από το γερμανικό bund, που άλλοτε προκαλούσε υστερία και δέος. Φυσικά, μετά το PSI, που ξαλάφρωσε κυρίως τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες από μπόλικα τοξικά ελληνικά «χαρτιά» και κατέστησε το ελληνικό χρέος κατά 80% διακρατικό, οι τιμές των δεκαετών ομολόγων είχαν κατά βάση μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Οι αγοραπωλησίες ελληνικών τίτλων ήταν από μηδενικές μέχρι ελάχιστες. Πάνω σ' αυτήν, όμως, τη συμβολική τιμολόγηση η συγκυβέρνηση έστησε ολόκληρο το ευφάνταστο στρατήγημά της για απεξάρτηση από την τρόικα και το Μνημόνιο και οριστική επιστροφή στις αγορές.
Η συγκυβέρνηση βιάστηκε να ερμηνεύσει την ευνοϊκή εξέλιξη των spread, τη μείωσή τους, ως σταθερή συμμαχία των αγορών. Πράγματι, οι αγορές, στην ευκαιριακή και αραιή ενασχόλησή τους με την ελληνική οικονομία, αφενός επιβράβευαν την προϊούσα μετατροπή της σε «μπανανία», αφετέρου προετοίμαζαν το έδαφος για μια μελλοντική κερδοσκοπική έφοδο, όταν νέα πενταετή, επταετή ή δεκαετή ομόλογα θα έβγαιναν στο παζάρι. Αυτό το μείγμα νεοφιλελεύθερης «μεταρρυθμιστικής» λύσσας και κερδοσκοπικής δίψας έφερε τα ελληνικά ομόλογα παγκοσμίως πρώτα σε αποδόσεις πέρσι αλλά και φέτος. Κι αυτό συνοδεύτηκε από τις κερδοσκοπικές «αρπαχτές» που έκαναν διάφορα funds από το χρηματιστήριο, ή και απευθείας από το Μαξίμου, το οποίο τα περιέφερε ως προπομπούς μιας επενδυτικής άνοιξης στην Ελλάδα.
Όλη η κυβερνητική φαντασίωση, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καταρρέει. Μπορεί η Γαλλία να κάνει δημοσιονομικό «αντάρτικο» με έναν προϋπολογισμό που προκαλεί φλύκταινες στη γερμανική ηγεσία. Μπορεί η Ιταλία να εξώκειλε από τον «μεταρρυθμιστικό» μονόδρομο, για τον οποίο έδρεψε δάφνες ο Ρέντζι. Μπορεί ακόμη και η γερμανική ατμομηχανή να μένει από κάρβουνο. Μπορεί όλη η Ευρωζώνη να μυρίζει στασιμότητα και ύφεση και το ευρώ να βυθίζεται. Ωστόσο, μόνον η Ελλάδα «τιμολογείται» με κόστος δανεισμού διπλάσιο της Πορτογαλίας, τριπλάσιο της Ιταλίας και επταπλάσιο της Γερμανίας! Μπορεί ο Ολάντ να είναι στην παρούσα συγκυρία ο αληθινός αδύναμος πολιτικός κρίκος της Ε.Ε., αλλά είναι η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου που κυριολεκτικά χλευάζεται από τους άφιλους κερδοσκόπους με ένα επιτόκιο ομολόγων 6,5% (σ.σ.: τιμή Πέμπτης). Μπορεί ο Ντράγκι να έσπευσε να σώσει την κατάσταση, περιλαμβάνοντας και μέρος από τα αζήτητα (καλυμμένα) ελληνικά ομόλογα στο πολυδιαφημισμένο «μπαζούκα» του, αλλά έθεσε προϋποθέσεις που καταρρακώνουν το κυβερνητικό όνειρο για ζωή χωρίς Μνημόνιο.
Αυτή τη φορά, λοιπόν, τα spread λένε την αλήθεια. Μετά τις ανακοινώσεις Ντράγκι, τα spread όλων των χωρών της Ε.Ε. αυξομειώθηκαν κατά ελάχιστες μονάδες βάσης, αλλά μόνο της Ελλάδας έμειναν σε απαγορευτικά επίπεδα. Όχι ότι έχουν κάποια σημασία οι αριθμοί του εικονικού χρήματος για μια οικονομία που σώζεται μόνο με άμεση διαγραφή χρέους κι ένα ολοκληρωτικό αναποδογύρισμα της πολιτικής της λιτότητας. Αλλά, προφανώς, υποδηλώνουν ότι η συγκυβέρνηση δεν μπορεί πια να βασίζεται ούτε στο μικρό, συμβολικό απόθεμα πολιτικής εμπιστοσύνης των αγορών που μέχρι τώρα διέθετε.
Στην κίνηση προσφυγής σε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή είναι πιθανό να προβάλλεται κι αυτή η λιγότερο ορατή διάσταση. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πουλήσει στις αγορές ολίγη πολιτική σταθερότητα. Βέβαια, αυτή η κοινοβουλευτική ρουτίνα, που -εκτός εξαιρετικού απροόπτου- θα «ξαναμαντρώσει» τους βουλευτές τής κυβερνητικής πλειοψηφίας, είναι απίθανο να ξανακάνει ελκυστικό το κυβερνητικό "success story" στους ιέρακες του χρήματος. Η παγερή αδιαφορία με την οποία από τη μια πλευρά ενθαρρύνουν μια «ηρωική έξοδο στις αγορές» και από την άλλη κρατούν σε καταστροφικά επίπεδα τα επιτόκια δανεισμού, η απάθεια με την οποία ο Ντράγκι διαμηνύει ότι χωρίς νέο, έστω και αποκλειστικά ευρωπαϊκό Μνημόνιο δεν υπάρχει στήριξη στα ελληνικά ομόλογα αποκαλύπτουν ότι οι υπερευαίσθητες αγορές και η τοξική Ευρωζώνη αισθάνονται πως έχουν αποκτήσει επαρκή ανοσία απέναντι στον ελληνικό ιό. Το μήνυμα είναι πως το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα είναι πρόβλημα του Σαμαρά και του Βενιζέλου. Δεν υπάρχει λόγος να (ξανα)γίνει πρόβλημα όλης της Ευρωζώνης. Αρκετά προβλήματα έχει να λύσει αυτή με ή χωρίς την Ελλάδα.
Φυσικά, η συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ θα εξαντλήσει όσα περιθώρια διαθέτει για να πείσει τους εταίρους - δανειστές ότι η Ελλάδα παραμένει και δικό τους πρόβλημα. Η γνωστή κοινοτοπία αναφέρει πως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αλλά τι νόημα έχει αν στο μεταξύ έχουν πεθάνει (πολιτικά) οι ελπίζοντες;
Η συγκυβέρνηση βιάστηκε να ερμηνεύσει την ευνοϊκή εξέλιξη των spread, τη μείωσή τους, ως σταθερή συμμαχία των αγορών. Πράγματι, οι αγορές, στην ευκαιριακή και αραιή ενασχόλησή τους με την ελληνική οικονομία, αφενός επιβράβευαν την προϊούσα μετατροπή της σε «μπανανία», αφετέρου προετοίμαζαν το έδαφος για μια μελλοντική κερδοσκοπική έφοδο, όταν νέα πενταετή, επταετή ή δεκαετή ομόλογα θα έβγαιναν στο παζάρι. Αυτό το μείγμα νεοφιλελεύθερης «μεταρρυθμιστικής» λύσσας και κερδοσκοπικής δίψας έφερε τα ελληνικά ομόλογα παγκοσμίως πρώτα σε αποδόσεις πέρσι αλλά και φέτος. Κι αυτό συνοδεύτηκε από τις κερδοσκοπικές «αρπαχτές» που έκαναν διάφορα funds από το χρηματιστήριο, ή και απευθείας από το Μαξίμου, το οποίο τα περιέφερε ως προπομπούς μιας επενδυτικής άνοιξης στην Ελλάδα.
Όλη η κυβερνητική φαντασίωση, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καταρρέει. Μπορεί η Γαλλία να κάνει δημοσιονομικό «αντάρτικο» με έναν προϋπολογισμό που προκαλεί φλύκταινες στη γερμανική ηγεσία. Μπορεί η Ιταλία να εξώκειλε από τον «μεταρρυθμιστικό» μονόδρομο, για τον οποίο έδρεψε δάφνες ο Ρέντζι. Μπορεί ακόμη και η γερμανική ατμομηχανή να μένει από κάρβουνο. Μπορεί όλη η Ευρωζώνη να μυρίζει στασιμότητα και ύφεση και το ευρώ να βυθίζεται. Ωστόσο, μόνον η Ελλάδα «τιμολογείται» με κόστος δανεισμού διπλάσιο της Πορτογαλίας, τριπλάσιο της Ιταλίας και επταπλάσιο της Γερμανίας! Μπορεί ο Ολάντ να είναι στην παρούσα συγκυρία ο αληθινός αδύναμος πολιτικός κρίκος της Ε.Ε., αλλά είναι η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου που κυριολεκτικά χλευάζεται από τους άφιλους κερδοσκόπους με ένα επιτόκιο ομολόγων 6,5% (σ.σ.: τιμή Πέμπτης). Μπορεί ο Ντράγκι να έσπευσε να σώσει την κατάσταση, περιλαμβάνοντας και μέρος από τα αζήτητα (καλυμμένα) ελληνικά ομόλογα στο πολυδιαφημισμένο «μπαζούκα» του, αλλά έθεσε προϋποθέσεις που καταρρακώνουν το κυβερνητικό όνειρο για ζωή χωρίς Μνημόνιο.
Αυτή τη φορά, λοιπόν, τα spread λένε την αλήθεια. Μετά τις ανακοινώσεις Ντράγκι, τα spread όλων των χωρών της Ε.Ε. αυξομειώθηκαν κατά ελάχιστες μονάδες βάσης, αλλά μόνο της Ελλάδας έμειναν σε απαγορευτικά επίπεδα. Όχι ότι έχουν κάποια σημασία οι αριθμοί του εικονικού χρήματος για μια οικονομία που σώζεται μόνο με άμεση διαγραφή χρέους κι ένα ολοκληρωτικό αναποδογύρισμα της πολιτικής της λιτότητας. Αλλά, προφανώς, υποδηλώνουν ότι η συγκυβέρνηση δεν μπορεί πια να βασίζεται ούτε στο μικρό, συμβολικό απόθεμα πολιτικής εμπιστοσύνης των αγορών που μέχρι τώρα διέθετε.
Στην κίνηση προσφυγής σε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή είναι πιθανό να προβάλλεται κι αυτή η λιγότερο ορατή διάσταση. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πουλήσει στις αγορές ολίγη πολιτική σταθερότητα. Βέβαια, αυτή η κοινοβουλευτική ρουτίνα, που -εκτός εξαιρετικού απροόπτου- θα «ξαναμαντρώσει» τους βουλευτές τής κυβερνητικής πλειοψηφίας, είναι απίθανο να ξανακάνει ελκυστικό το κυβερνητικό "success story" στους ιέρακες του χρήματος. Η παγερή αδιαφορία με την οποία από τη μια πλευρά ενθαρρύνουν μια «ηρωική έξοδο στις αγορές» και από την άλλη κρατούν σε καταστροφικά επίπεδα τα επιτόκια δανεισμού, η απάθεια με την οποία ο Ντράγκι διαμηνύει ότι χωρίς νέο, έστω και αποκλειστικά ευρωπαϊκό Μνημόνιο δεν υπάρχει στήριξη στα ελληνικά ομόλογα αποκαλύπτουν ότι οι υπερευαίσθητες αγορές και η τοξική Ευρωζώνη αισθάνονται πως έχουν αποκτήσει επαρκή ανοσία απέναντι στον ελληνικό ιό. Το μήνυμα είναι πως το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα είναι πρόβλημα του Σαμαρά και του Βενιζέλου. Δεν υπάρχει λόγος να (ξανα)γίνει πρόβλημα όλης της Ευρωζώνης. Αρκετά προβλήματα έχει να λύσει αυτή με ή χωρίς την Ελλάδα.
Φυσικά, η συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ θα εξαντλήσει όσα περιθώρια διαθέτει για να πείσει τους εταίρους - δανειστές ότι η Ελλάδα παραμένει και δικό τους πρόβλημα. Η γνωστή κοινοτοπία αναφέρει πως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Αλλά τι νόημα έχει αν στο μεταξύ έχουν πεθάνει (πολιτικά) οι ελπίζοντες;
Από την ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου