Επιμέλεια Στέφανος Πρίντσιος
Αρχής γενομένης από τον Αδάμ και την Εύα έως του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας τα ερωτικά ζευγάρια που ξεχώρισαν και παρέμειναν στην αιωνιότητα, δεν έχουν τέλος. Εντυπωσιακός πράγματι ο αριθμός τους και όσο ξεφυλλίζει κανείς εγκυκλοπαίδειες και δικτυακές σελίδες, όλο και αυξάνεται.
Από την ελληνική μυθολογία συνήθως προέρχονται, τα περισσότερα ερωτικά ζευγάρια, με θεούς και θνητούς, ημίθεους και ήρωες να πρωταγωνιστούν επί αιώνες, με αποτυπωμένη τη δράση τους σε αμέτρητες καλλιτεχνικές δημιουργίες.
Εκπληκτικός ο αριθμός τόσο των ζωγράφων όσο και των έργων τους. Για ένα άγνωστο στο ευρύ κοινό, ερωτικό σκίρτημα του μυθικού Αχιλλέα και της αμαζόνας Πενθεσίλειας έως την επίσης άγνωστη σε πολλούς μας ερωτική περιπέτεια του Κέφαλου και της Πρόκρις.
Ακολουθεί ο κένταυρος Νέσσος και η Δηιάνειρα, ο Ηρακλής και η Ομφάλη. Θαυμάστε έναν – έναν τους ζωγραφικούς πίνακες και ανακαλύψτε το συναρπαστικό μυθικό ερωτικό κόσμο τους.
Οι μύθοι αυτοί αναφέρονται σε πρόσωπα που οι ζωές τους εξαιτίας του έρωτα μπλέκονται αξεδιάλυτα μεταξύ τους, για να φτάσουν άλλοτε σε ένα αίσιο τέλος κι άλλοτε, τις περισσότερες φορές, σε ένα τέλος τραγικό.
Μπορεί να έχει ευτυχισμένη κατάληξη η ιστορία του Πυγμαλίων και της Γαλάτειας, αλλά δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για το τέλος της ιστορίας του Πύραμου και της Θίσβης. Τις περισσότερες φορές το φοβερό ερωτικό πάθος στο οποίο εμπλέκονται οι ήρωες έχει σχέση με κάποιο ευρύτερο θεϊκό σχέδιο που ξεκινάει από κάποια σφάλματα δικά τους ή των προγόνων τους, εκούσια ή ακούσια, που προκαλούν την οργή κάποιου θεού.
Αλλά μπορεί επίσης αιτία των συμφορών τους να είναι η ζήλια των αθανάτων, που δε βλέπουν με καλό μάτι την ευτυχία των θνητών.
Αρχής γενομένης από τον Αδάμ και την Εύα έως του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας τα ερωτικά ζευγάρια που ξεχώρισαν και παρέμειναν στην αιωνιότητα, δεν έχουν τέλος. Εντυπωσιακός πράγματι ο αριθμός τους και όσο ξεφυλλίζει κανείς εγκυκλοπαίδειες και δικτυακές σελίδες, όλο και αυξάνεται.
Από την ελληνική μυθολογία συνήθως προέρχονται, τα περισσότερα ερωτικά ζευγάρια, με θεούς και θνητούς, ημίθεους και ήρωες να πρωταγωνιστούν επί αιώνες, με αποτυπωμένη τη δράση τους σε αμέτρητες καλλιτεχνικές δημιουργίες.
Εκπληκτικός ο αριθμός τόσο των ζωγράφων όσο και των έργων τους. Για ένα άγνωστο στο ευρύ κοινό, ερωτικό σκίρτημα του μυθικού Αχιλλέα και της αμαζόνας Πενθεσίλειας έως την επίσης άγνωστη σε πολλούς μας ερωτική περιπέτεια του Κέφαλου και της Πρόκρις.
Ακολουθεί ο κένταυρος Νέσσος και η Δηιάνειρα, ο Ηρακλής και η Ομφάλη. Θαυμάστε έναν – έναν τους ζωγραφικούς πίνακες και ανακαλύψτε το συναρπαστικό μυθικό ερωτικό κόσμο τους.
Οι μύθοι αυτοί αναφέρονται σε πρόσωπα που οι ζωές τους εξαιτίας του έρωτα μπλέκονται αξεδιάλυτα μεταξύ τους, για να φτάσουν άλλοτε σε ένα αίσιο τέλος κι άλλοτε, τις περισσότερες φορές, σε ένα τέλος τραγικό.
Μπορεί να έχει ευτυχισμένη κατάληξη η ιστορία του Πυγμαλίων και της Γαλάτειας, αλλά δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για το τέλος της ιστορίας του Πύραμου και της Θίσβης. Τις περισσότερες φορές το φοβερό ερωτικό πάθος στο οποίο εμπλέκονται οι ήρωες έχει σχέση με κάποιο ευρύτερο θεϊκό σχέδιο που ξεκινάει από κάποια σφάλματα δικά τους ή των προγόνων τους, εκούσια ή ακούσια, που προκαλούν την οργή κάποιου θεού.
Αλλά μπορεί επίσης αιτία των συμφορών τους να είναι η ζήλια των αθανάτων, που δε βλέπουν με καλό μάτι την ευτυχία των θνητών.
Adam en Eva Jan van Scorel, 1527 Ο Jan van Scorel (1495 - 6 Δεκέμβρη 1562) ήταν Ολλανδός ζωγράφος.
Ο Αδάμ και η Εύα ήταν απόλυτα ελεύθεροι ηθικοί παράγοντες, με τον όρο να υπακούν στην εντολή του Θεού και να μην δοκιμάσουν τον καρπό (μήλο, σύμφωνα με παραδόσεις) από το «δένδρο της γνώσης». Εντούτοις, παρακινούμενοι από τον «όφι τον αρχαίο», τον Σατανά, δεν υπάκουσαν και συνεπώς εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο λόγω της αμαρτωλής τους κατάστασης. Ο ίδιος ο Θεός εξήγγειλε βαριές κατάρες οι οποίες θα επέρχονταν στον Αδάμ, την Εύα αλλά και κατ' επέκταση στους απογόνους τους. Έτσι, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, με αυτή την πορεία ενέργειας —γνωστότερη ως «προπατορικό αμάρτημα»— ο Αδάμ διέσπειρε την αμαρτία και τον θάνατο σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Ο Δημιουργός, είχε δώσει στον Αδάμ ότι αυτός χρειαζόταν ώστε να διάγει μια άνετη και ικανοποιητική ζωή. Μάλιστα η προοπτική του Αδάμ ήταν να ζει για πάντα στον παράδεισο και στη γη, εφόσον αποδεικνυόταν υπάκουος στον Πλάστη του. Εκείνος μαζί με την σύζυγό του, την Εύα, εσκεμμένα επέλεξαν να απορρίψουν την καθοδηγία του Δημιουργού τους, και το αποτέλεσμα ήταν να πεθάνουν για πάντα.
Ο Δημιουργός, είχε δώσει στον Αδάμ ότι αυτός χρειαζόταν ώστε να διάγει μια άνετη και ικανοποιητική ζωή. Μάλιστα η προοπτική του Αδάμ ήταν να ζει για πάντα στον παράδεισο και στη γη, εφόσον αποδεικνυόταν υπάκουος στον Πλάστη του. Εκείνος μαζί με την σύζυγό του, την Εύα, εσκεμμένα επέλεξαν να απορρίψουν την καθοδηγία του Δημιουργού τους, και το αποτέλεσμα ήταν να πεθάνουν για πάντα.
Ιουδήθ και Ολοφέρνης (Τιντορέτο 1579)
Ο Ολοφέρνης, Βαβυλώνιος στρατηγός του
Ναβουχοδονόσωρα, πολιορκούσε την πατρίδα της Ιουδήθ. Εκείνη, γνωρίζοντας πως ο Ολοφέρνης ήταν ερωτευμένος μαζί της, τον σαγήνευσε σε στιγμή μέθης, του έκοψε το κεφάλι και έτσι απάλλαξε τη χώρα της από τον κίνδυνο των Βαβυλωνίων. (Ολοφέρνης)
Βορέας και Ωρείθυια. (Ρούμπενς 1615)
Ο Βορέας, γιος του Στρυμόνα και της Ευτέρπης ή του Αστραίου και της Ηούς, σε μια επιδρομή του στην Αθήνα άρπαξε την κόρη του βασιλιά Ερεχθέα, την Ωρείθυια. Η Ωρείθυια, παρά το γεγονός ότι αποκόπηκε από το σπίτι και την οικογένειά της και μεταφέρθηκε σε μια χώρα ξένη και παγωμένη, υποτάχθηκε στη μοίρα της. Έμεινε πιστή στο Βορέα και του χάρισε δυο γιους, τους φτερωτούς Ζήτη και Κάλαη και δυο κόρες, τη Χιόνη, μητέρα του Εύμολπου και την Κλεοπάτρα, η οποία αργότερα έγινε γυναίκα του βασιλιά της Θράκης Φινέα. Ο Βορέας ήταν προσωποποίηση του βίαιου ανέμου στην ελληνική μυθολογία. Εμφανίζεται συνήθως γενειοφόρος, με φτερά στους ώμους του και στα πόδια του για να τονίζεται η ορμητικότητά του.
Θίσβη και Πύραμος. Emilio Savonanzi (Italian, 1580 - 1660)
Πουσέν. Πύραμος και Θίσβη.
Η Θίσβη και ο Πύραμος ζούσαν σε γειτονικά σπίτια (μεσοτοιχία) στη Βαβυλώνα επί βασιλείας Σεμιράμιδος και, καθώς οι γονείς τους τους είχαν απαγορεύσει να παντρευτούν, επικοινωνούσαν ηχητικά από μία ρωγμή στον κοινό τοίχο. Τελικώς συμφώνησαν πως μια νύχτα θα συναντιόνταν κρυφά στον «Τάφο του Νίνου», ύψωμα έξω από την πόλη, όπου υπήρχε πηγή.
Η Θίσβη έφθασε πρώτη εκεί, αλλά κρύφτηκε επειδή είδε μια λέαινα που πήγε να ξεδιψάσει στην πηγή αφού είχε φάει. Το πέπλο όμως της Θίσβης είχε πέσει κάτω και η λέαινα το έπαιξε και το λέρωσε με το ματωμένο στόμα της.
Στο μεταξύ ήρθε ο Πύραμος, είδε τις πατημασιές της λέαινας και το ματωμένο πέπλο, και νόμισε ότι η Θίσβη είχε φαγωθεί από το λιοντάρι. Γεμάτος απόγνωση και ενοχή επειδή είχε συμφωνήσει να συναντηθούν σε επικίνδυνο μέρος, αυτοκτόνησε με το σπαθί του. Η Θίσβη, όταν βγήκε από την κρυψώνα της και είδε τον Πύραμο νεκρό, αυτοκτόνησε με το ίδιο σπαθί.
Η Θίσβη έφθασε πρώτη εκεί, αλλά κρύφτηκε επειδή είδε μια λέαινα που πήγε να ξεδιψάσει στην πηγή αφού είχε φάει. Το πέπλο όμως της Θίσβης είχε πέσει κάτω και η λέαινα το έπαιξε και το λέρωσε με το ματωμένο στόμα της.
Στο μεταξύ ήρθε ο Πύραμος, είδε τις πατημασιές της λέαινας και το ματωμένο πέπλο, και νόμισε ότι η Θίσβη είχε φαγωθεί από το λιοντάρι. Γεμάτος απόγνωση και ενοχή επειδή είχε συμφωνήσει να συναντηθούν σε επικίνδυνο μέρος, αυτοκτόνησε με το σπαθί του. Η Θίσβη, όταν βγήκε από την κρυψώνα της και είδε τον Πύραμο νεκρό, αυτοκτόνησε με το ίδιο σπαθί.
Ακις και Γαλάτεια (1630), Πουσεν
Ο Άκις (Acis) ήταν ποτάμια θεότητα της ρωμαϊκής μυθολογίας.
Σύμφωνα με τον Οβίδιο ήταν το πνεύμα του ενός αρχαίου ποταμού που πήγαζε από την Αίτνα στην Σικελία. Ήταν γιος του Φαύνου και της νύμφης Συμαιθίδας, κόρης του ποταμού Συμαιθού της Σικελίας. Ο Άκις αγαπούσε την θαλάσσια νύμφη Γαλάτεια , αλλά τον σκότωσε ο Κύκλωπας Πολύφημος .
Τον μύθο του Άκι και της Γαλάτειας τον αναφέρει μόνο ο Οβίδιος και ίσως είναι δική του εφεύρεση
Άρτεμις και Ακταίων (Giuseppe Cesari 1603-06)
Άρτεμις και Ακταίων (Eυγένιος Ντελακρουά 1856-63)
Άρτεμις και Ακταίων (Jacob Jordaens, 1640)
Άρτεμις και Ακταίων (Jean-Baptiste Camille Corot 1836)
Άρτεμις - Ακταίων (Τιτσιάνο 1556-9)
Κάποτε ο Ακταίωνας, ο γιος της Αυτονόης και του Αρισταίου, έτυχε να δει την Άρτεμη γυμνή, την ώρα που έκανε το λουτρό της. Η θεά από φόβο μήπως διαδοθεί το περιστατικό, τον μεταμόρφωσε σε ελάφι κι έβαλε τα πενήντα σκυλιά που τον συνόδευαν να τον κατασπαράξουν.
Ορφέας και Ευρυδίκη (Πουσέν 1648)
H νύμφη – με το όνομα Ευρυδίκη, ήταν σύζυγος του Ορφέα. Ενώ δραπέτευσε από τον Αρισταίο, δαγκώθηκε από ένα φίδι και πέθανε. Αλλόφρων, ο Ορφέας έπαιξε τόσο λυπητερά τραγούδια και τραγούδησε τόσο θρηνητικά, ώστε όλοι οι θεοί και οι νύμφες δάκρυσαν και τον συμβούλευσαν να κατέβει στον κάτω κόσμο.
Ο Ορφέας κατέβηκε στον κάτω κόσμο και με τη μουσική του απάλυνε την καρδιά του Άδη και της Περσεφόνης (το μόνο πρόσωπο που τα κατάφερε ποτέ), οι οποίοι συμφώνησαν να επιτρέψουν στην Ευρυδίκη να επιστρέψει μαζί του στη γη.
Αλλά η συμφωνία που συνόδευε την απόφαση ήταν πως έπρεπε να περπατά μπροστά από αυτή και να μην κοιτάξει πίσω μέχρι να φτάσει στον πάνω κόσμο. Μέσα στην αγωνία του αθέτησε την υπόσχεση και η Ευρυδίκη εξαφανίστηκε πάλι από τη θέασή του.
Ο Ορφέας κατέβηκε στον κάτω κόσμο και με τη μουσική του απάλυνε την καρδιά του Άδη και της Περσεφόνης (το μόνο πρόσωπο που τα κατάφερε ποτέ), οι οποίοι συμφώνησαν να επιτρέψουν στην Ευρυδίκη να επιστρέψει μαζί του στη γη.
Αλλά η συμφωνία που συνόδευε την απόφαση ήταν πως έπρεπε να περπατά μπροστά από αυτή και να μην κοιτάξει πίσω μέχρι να φτάσει στον πάνω κόσμο. Μέσα στην αγωνία του αθέτησε την υπόσχεση και η Ευρυδίκη εξαφανίστηκε πάλι από τη θέασή του.
Ηρώ και Λέανδρος. (Ρούμπενς 1606)
Η Ηρώ και ο Λέανδρος αποτελούν το πασίγνωστο ομώνυμο δράμα της Ελληνικής μυθολογίας. Η Ηρώ ήταν ιέρεια της Αφροδίτης η οποία κατοικούσε σε ένα πύργο στην πόλη της Σηστού, στην ευρωπαϊκή ακτή του Ελλησπόντου. Ο Λέανδρος, ένας νεαρός από την Άβυδο, στην απέναντι όχθη του στενού, την ερωτεύθηκε, και κάθε βράδυ περνούσε κολυμπώντας τον Ελλήσποντο για να είναι μαζί της. Η Ηρώ με μόνη βοηθό την πιστή τροφό της, άναβε μία λάμπα κάθε νύχτα στην κορυφή του πύργου της, για να τον οδηγεί, και όταν έφθανε ασθμαίνων η ίδια τον υποδεχόταν στην ακτή.
Πριν όμως ξημερώσει ο Λέανδρος επέστρεφε στη Άβυδο προκειμένου να επανέλθει το επόμενο εσπέρας. Κάποτε όμως ήλθε η άσχημη εποχή του Χειμώνα και οι δύο εραστές υποβλήθηκαν στον σκληρό χωρισμό με την αμοιβαία όμως υπόσχεση να επαναβρεθούν στις αρχές της επόμενης Άνοιξης. Παρά ταύτα όμως το επόμενο εσπέρας συνέβει το μοιραίο. Είτε διότι η Ηρώ λησμόνησε τις υποσχέσεις της και ήθελε πάλι τον Λέανδρο κοντά της, είτε διότι η γριά τροφός παρασύρθηκε εκ της συνήθειας, ο λύχνος βρέθηκε πάλι αναμμένος.
Ο Λέανδρος όταν τον είδε από την Άβυδο εξέλαβε το φως ως ερωτική πρόσκληση. Αμέσως έπεσε στη παγωμένη και ανεμοδαρμένη θάλασσα για να μεταβεί στη φίλη του. Ενώ όμως εκείνος πάλευε με τα κύματα ο άνεμος έσβησε τον λύχνον οπότε έχασε τον προσανατολισμό του και παρασυρόμενος από τα κύματα πνίγηκε. Το πρωί το πτώμα του ξεβράστηκε στη ακτή της Σηστού. Αλλόφρων η Ηρώ όταν έμαθε το δυστύχημα έσπευσε και ρίφθηκε στη θάλασσα αγκαλιάζοντας τον νεκρό αγαπημένο της, μη κολυμβούσα όμως βυθίστηκαν. Αργότερα οι τραγικοί αυτοί εραστές εκβράσθηκαν αγκαλιασμένοι στην ακτή, όπου οι κάτοικοι τους έθαψαν σε κοινό τάφο.
Πριν όμως ξημερώσει ο Λέανδρος επέστρεφε στη Άβυδο προκειμένου να επανέλθει το επόμενο εσπέρας. Κάποτε όμως ήλθε η άσχημη εποχή του Χειμώνα και οι δύο εραστές υποβλήθηκαν στον σκληρό χωρισμό με την αμοιβαία όμως υπόσχεση να επαναβρεθούν στις αρχές της επόμενης Άνοιξης. Παρά ταύτα όμως το επόμενο εσπέρας συνέβει το μοιραίο. Είτε διότι η Ηρώ λησμόνησε τις υποσχέσεις της και ήθελε πάλι τον Λέανδρο κοντά της, είτε διότι η γριά τροφός παρασύρθηκε εκ της συνήθειας, ο λύχνος βρέθηκε πάλι αναμμένος.
Ο Λέανδρος όταν τον είδε από την Άβυδο εξέλαβε το φως ως ερωτική πρόσκληση. Αμέσως έπεσε στη παγωμένη και ανεμοδαρμένη θάλασσα για να μεταβεί στη φίλη του. Ενώ όμως εκείνος πάλευε με τα κύματα ο άνεμος έσβησε τον λύχνον οπότε έχασε τον προσανατολισμό του και παρασυρόμενος από τα κύματα πνίγηκε. Το πρωί το πτώμα του ξεβράστηκε στη ακτή της Σηστού. Αλλόφρων η Ηρώ όταν έμαθε το δυστύχημα έσπευσε και ρίφθηκε στη θάλασσα αγκαλιάζοντας τον νεκρό αγαπημένο της, μη κολυμβούσα όμως βυθίστηκαν. Αργότερα οι τραγικοί αυτοί εραστές εκβράσθηκαν αγκαλιασμένοι στην ακτή, όπου οι κάτοικοι τους έθαψαν σε κοινό τάφο.
Επισκεφτείτε την σελίδα Φωτογραφική Εγκυκλοπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου