Τάσος Σαραντής
Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου και προκάλεσε δέος.
Μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Science» αποκάλυψε ότι η μέση διάρκεια ζωής του καρχαρία της Γριλανδίας είναι τουλάχιστον 272 χρόνια, ενώ ο γηραιότερος από όσους εξετάστηκαν είχε κατ’ εκτίμηση ηλικία γύρω στα 392 έτη.
Κάτι που συνεπάγεται ότι η μέγιστη διάρκεια ζωής αυτού του εξάμετρου καρχαρία-Μαθουσάλα θα μπορούσε να αγγίζει τους 5 αιώνες!
Με εκτιμώμενη διάρκεια ζωής τα 400 χρόνια, ο καρχαρίας της Γριλανδίας καταλαμβάνει την πρώτη θέση στο βάθρο ως το μακροβιότερο σπονδυλωτό ζώο στον πλανήτη.
Αυτό είναι το τελευταίο από μια σειρά πρόσφατων ευρημάτων που εκτοξεύουν τα όρια της μακροζωίας των ζώων και θέτουν το αιώνιο ερώτημα για το ποιοι είναι οι παράγοντες που επιτρέπουν σε κάποια ζώα να κατορθώσουν αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ακραία μακροζωία, όπου η διάρκεια ζωής μπορεί να μετρηθεί σε αιώνες.
Απ’ ό,τι φαίνεται, το κλειδί για να γίνει ένα είδος μακρόβιο είναι τα άτομά του να πεθαίνουν τακτικά από το γήρας -και όχι από ασθένειες ή έχοντας φαγωθεί από άλλα είδη. Βιώνοντας την ηλικιακή εκφύλιση, ένα είδος μπορεί να εξελιχθεί αντιστεκόμενο σ' αυτήν.
Ετσι, ένας αποτελεσματικός μηχανισμός άμυνας κατά των θηρευτών, όπως ένα παχύ εξωτερικό κέλυφος, αποτελεί μια εξίσου βασική προϋπόθεση.
Οταν έχει επιτευχθεί και αυτή η δικλίδα ασφαλείας, η μακροβιότητα καθίσταται ένας τρόπος για την παραγωγή περισσότερων απογόνων με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, ειδικά όταν η προμήθεια τροφίμων είναι διαλείπουσα.
Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά των πέντε μακροβιότερων ζώων που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Καθώς πρόκειται για ένα κορυφαίο αρπακτικό, ο καρχαρίας της Γριλανδίας έχει αναπτύξει μια άμυνα απέναντι στα άλλα αρπακτικά με τη μορφή μιας εξαιρετικά δηλητηριώδους σάρκας.
Το γεγονός ότι δεν γίνεται θήραμα στα πρώτα χρόνια του επιτρέπει στον καρχαρία να ακολουθήσει μια πιο χαλαρή αναπαραγωγική στρατηγική.
Τα θηλυκά δεν φτάνουν στην αναπαραγωγική ωριμότητα μέχρι την ηλικία των 150 ετών κατ' εκτίμηση.
Στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη όπου ζει ο καρχαρίας, η περιορισμένη ποσότητα φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα σημαίνει λιγότερα φυτά, άλγη και άλλα πλάσματα με τα οποία τρέφεται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών μέχρι την τροφική αλυσίδα.
Ετσι, η ικανότητα του καρχαρία να αντέχει στις φτωχές χρονιές και να αναπαράγεται κατά τη διάρκεια των καλών χρόνων είναι το κλειδί για την επιβίωσή του και η μεγάλη διάρκεια ζωής είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μεγιστοποιηθεί ο αριθμός των καλών χρόνων.
Το είδος αχιβάδας Arctica islandica, που κατέχει το ρεκόρ για τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των ζώων, είναι γνωστό στην επιστήμη.
Μπορούμε να μετρήσουμε την ακριβή ηλικία της μετρώντας τις ετήσιες ρίγες στο κέλυφός της.
Ατομα του είδους που συλλέχθηκαν από την Ισλανδία έδειξαν ότι είχαν ζήσει 507 χρόνια.
Από κοινού με πολλά είδη μαλάκιων, η Arctica islandica αναπτύσσεται πιο αργά και ζει περισσότερο σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη.
Βόρεια της Ισλανδίας ζουν τακτικά για περισσότερο από 300 χρόνια, ενώ νοτιότερα στα ευρωπαϊκά και βορειοαμερικανικά νερά (όπου τα θρεπτικά συστατικά είναι λιγότερο περιορισμένα) το όριο ηλικίας είναι περίπου 250 χρόνια.
Οπως και με τον καρχαρία της Γριλανδίας, αυτό για τη συγκεκριμένη αχιβάδα είναι μια χρήσιμη αναπαραγωγική στρατηγική μέσα σε φτωχά σε θρεπτικά συστατικά νερά.
Μια φάλαινα μυστακοκήτος που συλλέχθηκε κατά τη διάρκεια αποστολής φαλαινοθηρίας στις ακτές της Αλάσκας το 2007 βρέθηκε να έχει στο κεφάλι της ένα καμάκι του 19ου αιώνα που είχε ενσωματωθεί στο λίπος του λαιμού της.
Η ηλικία της, που υπολογίστηκε με ραδιοχρονολόγηση, ήταν 211 χρόνια, καθιστώντας την το μακροβιότερο θηλαστικό που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής.
Σε αντίθεση με άλλες φάλαινες, η μυστακοκήτος ζει εξ ολοκλήρου στην κρύα Αρκτική και στα υποαρκτικά νερά.
Για άλλη μια φορά, αυτό υποδηλώνει μια στρατηγική που χρησιμοποιεί τη μακροζωία για να αντισταθμίσει τα χαμηλά θρεπτικά συστατικά τον χειμώνα.
Ανάλυση του DNA του συγκεκριμένου είδους φάλαινας έδειξε ότι η έλλειψη φυσικών θηρευτών τής επέτρεψε να εξελίξει φυσικούς μηχανισμούς για να αντισταθεί στη σχετιζόμενη με την ηλικία παρακμή.
Για παράδειγμα, ο καρκίνος, ενώ ενίοτε είναι παρών, είναι εξαιρετικά σπάνιος.
Το μόνο επίγειο ζώο που είναι γνωστό ότι ζει πάνω από 200 χρόνια, η γιγάντια χελώνα, σήμερα περιορίζεται σε μερικά νησιά στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Μια γιγάντια χελώνα της Αλντάμπρα πέθανε σε ζωολογικό κήπο της Καλκούτα το 2006, με εκτιμώμενη ηλικία τα 255 χρόνια.
Η γηραιότερη γιγάντια χελώνα ζει σήμερα στις Σεϊχέλες και φέρεται να είναι 184 ετών.
Η γιγάντια χελώνα διατηρεί παχύ κέλυφος, ενώ ζει σε απομονωμένα νησιά χωρίς αρπακτικά. Χωρίς τον φόβο των αρπακτικών, το ζώο μπορεί, όπως ο καρχαρίας της Γριλανδίας και η ωκεάνια αχιβάδα, να επιβραδύνει τη μεταβολική του δραστηριότητα, κάτι που το βοηθά να επιβιώσει σε περιόδους ξηρασίας, όταν τα τρόφιμα είναι περιορισμένα.
Η Ζαν Καλμάν, που πέθανε το 1997 σε ηλικία 122 ετών, ήταν ο γηραιότερος άνθρωπος (και ίσως το αρχαιότερο θηλαστικό της Γης) που έχει ζήσει ποτέ, του οποίου η ηλικία έχει επαληθευτεί ακριβώς.
Στην πραγματικότητα, ο Homo sapiens είναι το μόνο επίγειο θηλαστικό που είναι γνωστό ότι ζει για περισσότερο από 100 χρόνια.
Ενας δείκτης της μακροζωίας στα θηλαστικά φαίνεται να είναι το μέγεθος του εγκεφάλου.
Αυτό αντανακλά μια αυξημένη ικανότητα προσαρμογής σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Ακόμη και οι πρώτοι άνθρωποι, εφόσον επιβίωναν στην παιδική ηλικία, συνήθως ζούσαν 70 ή 80 χρόνια, αρκετά περισσότερο απ' ό,τι οι άλλοι μεγάλοι πίθηκοι.
Η συχνότητα με την οποία οι σύγχρονοι άνθρωποι ζουν πάνω από 100 χρόνια μπορεί επίσης να σχετίζεται με τις σύγχρονες ιατρικές πρακτικές ή μπορεί απλά να αντανακλά τον μεγάλο αριθμό των ανθρώπων.
efsyn.gr
 |
| NOAA Okeanos Explorer Program |
Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου και προκάλεσε δέος.
Μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Science» αποκάλυψε ότι η μέση διάρκεια ζωής του καρχαρία της Γριλανδίας είναι τουλάχιστον 272 χρόνια, ενώ ο γηραιότερος από όσους εξετάστηκαν είχε κατ’ εκτίμηση ηλικία γύρω στα 392 έτη.
Κάτι που συνεπάγεται ότι η μέγιστη διάρκεια ζωής αυτού του εξάμετρου καρχαρία-Μαθουσάλα θα μπορούσε να αγγίζει τους 5 αιώνες!
Με εκτιμώμενη διάρκεια ζωής τα 400 χρόνια, ο καρχαρίας της Γριλανδίας καταλαμβάνει την πρώτη θέση στο βάθρο ως το μακροβιότερο σπονδυλωτό ζώο στον πλανήτη.
Αυτό είναι το τελευταίο από μια σειρά πρόσφατων ευρημάτων που εκτοξεύουν τα όρια της μακροζωίας των ζώων και θέτουν το αιώνιο ερώτημα για το ποιοι είναι οι παράγοντες που επιτρέπουν σε κάποια ζώα να κατορθώσουν αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ακραία μακροζωία, όπου η διάρκεια ζωής μπορεί να μετρηθεί σε αιώνες.
Απ’ ό,τι φαίνεται, το κλειδί για να γίνει ένα είδος μακρόβιο είναι τα άτομά του να πεθαίνουν τακτικά από το γήρας -και όχι από ασθένειες ή έχοντας φαγωθεί από άλλα είδη. Βιώνοντας την ηλικιακή εκφύλιση, ένα είδος μπορεί να εξελιχθεί αντιστεκόμενο σ' αυτήν.
Ετσι, ένας αποτελεσματικός μηχανισμός άμυνας κατά των θηρευτών, όπως ένα παχύ εξωτερικό κέλυφος, αποτελεί μια εξίσου βασική προϋπόθεση.
Οταν έχει επιτευχθεί και αυτή η δικλίδα ασφαλείας, η μακροβιότητα καθίσταται ένας τρόπος για την παραγωγή περισσότερων απογόνων με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, ειδικά όταν η προμήθεια τροφίμων είναι διαλείπουσα.
Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά των πέντε μακροβιότερων ζώων που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Ο καρχαρίας της Γριλανδίας
Καθώς πρόκειται για ένα κορυφαίο αρπακτικό, ο καρχαρίας της Γριλανδίας έχει αναπτύξει μια άμυνα απέναντι στα άλλα αρπακτικά με τη μορφή μιας εξαιρετικά δηλητηριώδους σάρκας.
Το γεγονός ότι δεν γίνεται θήραμα στα πρώτα χρόνια του επιτρέπει στον καρχαρία να ακολουθήσει μια πιο χαλαρή αναπαραγωγική στρατηγική.
Τα θηλυκά δεν φτάνουν στην αναπαραγωγική ωριμότητα μέχρι την ηλικία των 150 ετών κατ' εκτίμηση.
Στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη όπου ζει ο καρχαρίας, η περιορισμένη ποσότητα φωτός κατά τη διάρκεια του χειμώνα σημαίνει λιγότερα φυτά, άλγη και άλλα πλάσματα με τα οποία τρέφεται, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών μέχρι την τροφική αλυσίδα.
Ετσι, η ικανότητα του καρχαρία να αντέχει στις φτωχές χρονιές και να αναπαράγεται κατά τη διάρκεια των καλών χρόνων είναι το κλειδί για την επιβίωσή του και η μεγάλη διάρκεια ζωής είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μεγιστοποιηθεί ο αριθμός των καλών χρόνων.
Η ωκεάνια αχιβάδα
Το είδος αχιβάδας Arctica islandica, που κατέχει το ρεκόρ για τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των ζώων, είναι γνωστό στην επιστήμη.
Μπορούμε να μετρήσουμε την ακριβή ηλικία της μετρώντας τις ετήσιες ρίγες στο κέλυφός της.
Ατομα του είδους που συλλέχθηκαν από την Ισλανδία έδειξαν ότι είχαν ζήσει 507 χρόνια.
Από κοινού με πολλά είδη μαλάκιων, η Arctica islandica αναπτύσσεται πιο αργά και ζει περισσότερο σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη.
Βόρεια της Ισλανδίας ζουν τακτικά για περισσότερο από 300 χρόνια, ενώ νοτιότερα στα ευρωπαϊκά και βορειοαμερικανικά νερά (όπου τα θρεπτικά συστατικά είναι λιγότερο περιορισμένα) το όριο ηλικίας είναι περίπου 250 χρόνια.
Οπως και με τον καρχαρία της Γριλανδίας, αυτό για τη συγκεκριμένη αχιβάδα είναι μια χρήσιμη αναπαραγωγική στρατηγική μέσα σε φτωχά σε θρεπτικά συστατικά νερά.
Η φάλαινα μυστακοκήτος
 |
| Bering Land Bridge National Preserve |
Μια φάλαινα μυστακοκήτος που συλλέχθηκε κατά τη διάρκεια αποστολής φαλαινοθηρίας στις ακτές της Αλάσκας το 2007 βρέθηκε να έχει στο κεφάλι της ένα καμάκι του 19ου αιώνα που είχε ενσωματωθεί στο λίπος του λαιμού της.
Η ηλικία της, που υπολογίστηκε με ραδιοχρονολόγηση, ήταν 211 χρόνια, καθιστώντας την το μακροβιότερο θηλαστικό που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής.
Σε αντίθεση με άλλες φάλαινες, η μυστακοκήτος ζει εξ ολοκλήρου στην κρύα Αρκτική και στα υποαρκτικά νερά.
Για άλλη μια φορά, αυτό υποδηλώνει μια στρατηγική που χρησιμοποιεί τη μακροζωία για να αντισταθμίσει τα χαμηλά θρεπτικά συστατικά τον χειμώνα.
Ανάλυση του DNA του συγκεκριμένου είδους φάλαινας έδειξε ότι η έλλειψη φυσικών θηρευτών τής επέτρεψε να εξελίξει φυσικούς μηχανισμούς για να αντισταθεί στη σχετιζόμενη με την ηλικία παρακμή.
Για παράδειγμα, ο καρκίνος, ενώ ενίοτε είναι παρών, είναι εξαιρετικά σπάνιος.
Η γιγάντια χελώνα
Το μόνο επίγειο ζώο που είναι γνωστό ότι ζει πάνω από 200 χρόνια, η γιγάντια χελώνα, σήμερα περιορίζεται σε μερικά νησιά στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Μια γιγάντια χελώνα της Αλντάμπρα πέθανε σε ζωολογικό κήπο της Καλκούτα το 2006, με εκτιμώμενη ηλικία τα 255 χρόνια.
Η γηραιότερη γιγάντια χελώνα ζει σήμερα στις Σεϊχέλες και φέρεται να είναι 184 ετών.
Η γιγάντια χελώνα διατηρεί παχύ κέλυφος, ενώ ζει σε απομονωμένα νησιά χωρίς αρπακτικά. Χωρίς τον φόβο των αρπακτικών, το ζώο μπορεί, όπως ο καρχαρίας της Γριλανδίας και η ωκεάνια αχιβάδα, να επιβραδύνει τη μεταβολική του δραστηριότητα, κάτι που το βοηθά να επιβιώσει σε περιόδους ξηρασίας, όταν τα τρόφιμα είναι περιορισμένα.
Ο Homo sapiens
Η Ζαν Καλμάν, που πέθανε το 1997 σε ηλικία 122 ετών, ήταν ο γηραιότερος άνθρωπος (και ίσως το αρχαιότερο θηλαστικό της Γης) που έχει ζήσει ποτέ, του οποίου η ηλικία έχει επαληθευτεί ακριβώς.
Στην πραγματικότητα, ο Homo sapiens είναι το μόνο επίγειο θηλαστικό που είναι γνωστό ότι ζει για περισσότερο από 100 χρόνια.
Ενας δείκτης της μακροζωίας στα θηλαστικά φαίνεται να είναι το μέγεθος του εγκεφάλου.
Αυτό αντανακλά μια αυξημένη ικανότητα προσαρμογής σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Ακόμη και οι πρώτοι άνθρωποι, εφόσον επιβίωναν στην παιδική ηλικία, συνήθως ζούσαν 70 ή 80 χρόνια, αρκετά περισσότερο απ' ό,τι οι άλλοι μεγάλοι πίθηκοι.
Η συχνότητα με την οποία οι σύγχρονοι άνθρωποι ζουν πάνω από 100 χρόνια μπορεί επίσης να σχετίζεται με τις σύγχρονες ιατρικές πρακτικές ή μπορεί απλά να αντανακλά τον μεγάλο αριθμό των ανθρώπων.
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου