Κυριακή 13 Μαΐου 2018

Τι θέλει ο Κιμ από τον Τραμπ

Κόσμος


Ξαφνικά, από εκεί που ο πλανήτης είχε φτάσει στο σημείο να κρατά την ανάσα του με τη νέα υποτροπή της κρίσης στην κορεατική χερσόνησο, μέσα σε λίγους μήνες, οι πάντες αναμένουν την ιστορική συνάντηση του Κιμ Γιονγκ Ουν με τον Ντόναλντ Τραμπ, στις 12 Ιουνίου στη Σιγκαπούρη, ενώ ήδη οι ηγέτες της Βόρειας και της Νότιας Κορέας συναντήθηκαν μέσα στα χαμόγελα και τις αγκαλιές. Μήπως κάτι μας ξεφεύγει;

Το κυρίαρχο προπαγανδιστικό αφήγημα της κυβέρνησης Τραμπ και των συμμάχων της είναι ότι η εντυπωσιακή διπλωματική στροφή του Κιμ - μετά από μία επίσης εντυπωσιακή επίδειξη πολεμικής ικανότητας μέσα από μια σειρά βαλλιστικών δοκιμών - αποτελεί ένα «λύγισμα» κάτω από την αφόρητη πίεση των απειλών για άνευ προηγουμένου κυρώσεις και επικείμενου πολέμου. Πιέσεις οι οποίες, πάντα σύμφωνα με το εν λόγω αφήγημα, έκαναν τον Κιμ να «γονατίσει».

Για πολλούς Νοτιοκορεάτες και παρατηρητές των κορεατικών υποθέσεων, συμπαθούντων της διακυβέρνησης του Μουν Τζε-ιν, ο Κιμ επιδίωξε τον διάλογο λόγω της διπλωματικής «οξύνοιας» του Νοτιοκορεάτη προέδρου. Σύμφωνα με αυτό το αφήγημα, ο Μουν κατάφερε να μεσολαβήσει ενεργά υπέρ της ειρήνης και της συμφιλίωσης μεταξύ των δύο Κορεατικών κρατών, συγκρατώντας, παράλληλα, τις Ηνωμένες Πολιτείες από το να επιτεθούν στον Βορρά.

Είναι προφανές ότι και τα δύο παραπάνω αφηγήματα πιστώνουν υπερβολικά τις θετικές εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα και ελάχιστα έως καθόλου στη στρατηγική του Κιμ. Αλλά, όπως εκτιμά το Ρolitico, μέχρι στιγμής, όλοι παίζουν το παιχνίδι του Κιμ. Εάν δεν αναγνωριστεί αυτή η πραγματικότητα, δημιουργούνται τεράστιοι, όσο και περιττοί κίνδυνοι για τη συμμαχία ΗΠΑ - Νότιας Κορέας, αλλά και για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.

Κάποιοι αναλυτές αρέσκονται στο να λένε πως ο Κιμ, πάνω απ’ όλα, βάζει την επιβίωσή του. Αλλά αυτό είναι τόσο αληθινό, όσο και κενό περιεχομένου. Όλοι δίνουν αξία στην επιβίωσή τους. Αυτό, όμως, δεν λέει τίποτα για το πώς ο καθένας επιδιώκει να επιβιώσει και η αυτοσυντήρηση δεν έχει σταματήσει ποτέ κανέναν από την επιδίωξη άλλων βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων πέρα από τον μινιμαλιστικό… του να μην πεθάνει.

Η διπλωματία του Κιμ είναι μέρος μιας στρατηγικής που ακολουθεί εδώ και χρόνια. Ο Κιμ παίζει πολλά παιχνίδια και μέσω της προσέγγισης του Τραμπ, προωθεί τη θέση του σε πολλά από αυτά, αμέσως και ταυτόχρονα.

Τι θέλει ο Κιμ


Όταν ο Κιμ ήρθε στην εξουσία το 2011, μετά τον θάνατο του πατέρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ, κληρονόμησε όχι μόνο την οικογενειακή εξουσία της Βόρειας Κορέας, αλλά και το μακροχρόνιο στόχο των Κιμ για επανένωση των Κορεατών. Ο Κιμ έχει υποστηρίξει αυτόν τον στόχο στη ρητορική του, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και με εξωτερικούς αποδέκτες. Και το Ρolitico λέει, ότι παρόλο που δεν υπήρξε ποτέ μεγάλη λεπτομέρεια για το πώς θα πρέπει να φαίνεται η ενοποίηση από την προοπτική της Βόρειας Κορέας, η επικρατούσα υπόθεση ήταν πάντοτε σίγουρα ότι δεν περιλαμβάνει συμμαχία των ΗΠΑ με τη Νότια Κορέα ή παρουσία στρατευμάτων των ΗΠΑ στο Νότο.

Τόσο η προπαγάνδα της Βόρειας Κορέας, όσο και η νοτιοκορεατική Αριστερά, παρουσίαζε πάντα τις Ηνωμένες Πολιτείες ως εμπόδιο στην ενοποίηση, παρότι η αντίληψή της για την ενοποίηση μάλλον δεν είναι η ίδια με τη φιλοδοξία του Νότου να απορροφήσει τη Βόρεια Κορέα ή να επεκτείνει το μοντέλο της διακυβέρνησής της προς τα βόρεια. Αυτό σίγουρα δεν είναι στο μυαλό του Κιμ διαβεβαιώνει το Ρolitico. Αλλά ακριβώς επειδή η ενοποίηση είναι μια κάπως αφηρημένη προοπτική, δεν έχει επίσης προθεσμία.

Ο Κιμ έχει πιο συγκεκριμένους στόχους που είναι εμφανείς στις λέξεις και τις πράξεις της Βόρειας Κορέας και αυτό συμβαίνει επίσης να ωθεί τη Βόρεια Κορέα προς τον στόχο της ενοποίησης, αλλά με όρους ευνοϊκούς για τον Βορρά.

Ο Κιμ προσπάθησε να:

  • Εξασφαλίσει την εξουσία του εναντίον των εσωτερικών αμφισβητιών
  • Να επιτύχει και να επιδείξει αξιόπιστη πυρηνική αποτρεπτική δύναμη
  • Να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του λαού του
  • Να αναβαθμίσει τη διεθνή θέση της Βόρειας Κορέας ως πυρηνικού κράτους.

Μέχρι πρόσφατα, προτεραιότητά του ήταν οι πρώτοι δύο στόχοι. Έχοντας σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτούς, με την σημερινή επίθεση γοητείας, ο Κιμ επιδιώκει τώρα να κάνει το ίδιο για τους δύο τελευταίους. Αυτές οι τέσσερις προτεραιότητες, σε συνδυασμό με τις μακρινές φιλοδοξίες της ενοποίησης, είναι μια λογική αντίδραση στην κατάσταση που κληρονόμησε ο Κίμ. Αντιμετώπισε ένα έλλειμμα νομιμότητας όταν πρωτοήλθε στην εξουσία γιατί ήταν ένας άπειρος, μορφωμένος στην Ελβετία «πιτσιρικά» και ο νεότερος γιος σε μια κουλτούρα που δίνει προνόμια στον πρωτότοκο.

Πολλοί ειδικοί με την κορεατική υπόθεση περίμεναν ότι δεν θα ήταν καν σε θέση να εργαστεί με τις κρατικές υποθέσεις και, ως εκ τούτου, δεν θα κρατούσε πολύ.

Κάπου σε αυτό το σημείο μπλέκεται πολύ άγρια η δυτική προπαγάνδα με την ειλικρινή αναζήτηση του τι συνέβη. Η ανάλυση του Ρolitico αναπαράγει αβασάνιστα τα περί μαζικών εσωτερικών «εκκαθαρίσεων» ανώτερων και ανώτατων αξιωματούχων και κρατικών παραγόντων από τον Κιμ - πάνω από 300 σύμφωνα με τις «εκτιμήσεις» του εν λόγω αφηγήματος - συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης του θείου του, Jang Song Thaek, ο οποίος θεωρούνταν το «νούμερο 2» του Βορρά εκείνη την περίοδο. Μάλιστα, αρχικά, όλα τα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ αναπαρήγαγαν δίχως καμία αμφιβολία δημοσίευμα ενός ταμπλόιντ του Χονγκ Κονγκ, ότι ο θείος του Κιμ εκτελέστηκε με ιδιαίτερα απεχθή τρόπο: Τον έγδυσαν και τον έριξαν ζωντανό σε «120 άγρια, πεινασμένα σκυλιά». Πολύ γρήγορα το δημοσίευμα αποδείχθηκε ψευδές.

Δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να τεκμηριωθεί η πραγματικότητα σε αυτές τις περιπτώσεις, το βέβαιο είναι πως, εκ του αποτελέσματος και ανεξάρτητων τρόπων, ο Κιμ ενδυνάμωσε και εξασφάλισε την εξουσία του.

Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τα πυρηνικά όπλα. Το Ρolitico θεωρεί πως θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς ότι η Βόρεια Κορέα θα αντάλλασσε με οποιονδήποτε τρόπο το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να της εξασφαλίσει ότι η ΗΠΑ δεν θα εισέβαλαν στον βορρά.

Εκτός όμως από έναν εύλογο αποτρεπτικό παράγοντα, το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας, όπως συμβαίνει με όλες τις χώρες που το «τρέχουν», αποτελεί μίας ασύλληπτης κλίμακας κινητήρια αναπτυξιακή δύναμη σε όλο σχεδόν το φάσμα της επιστήμης, της τεχνικής και των υποδομών. Το να υποβαθμιστεί κάτι τέτοιο και μάλιστα από έναν ηγέτη που δεν είχε εντελώς εξασφαλισμένη τη νομιμοποίησή του στην συνείδηση της γραφειοκρατίας και της κομματικής ελίτ εξαρχής, δεν θα αποτελούσε ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό χτύπημα σε μια περικυκλωμένη χώρα, αλλά θα δημιουργούσε και νέους εχθρούς εναντίον του Κιμ μέσα στην κρατική και κομματική γραφειοκρατία.

Έτσι, τον Μάρτιο του 2013, ο Κιμ ανακοίνωσε τη «γραμμή byungjin» για την ταυτόχρονη επιδίωξη μιας ικανότητας πυρηνικών πληγμάτων μεγάλης εμβέλειας και οικονομικής ανάπτυξης. Η αμερικανική πολιτική, τόσο επί Ομπάμα όσο και επί Τραμπ έναντι αυτής της γραμμής του Κιμ ήταν μια προσπάθεια να μετατρέψει αυτές τις δύο πτυχές της στρατηγικής του σε μια ανταλλαγή: Μπορείτε να έχετε οικονομικούς δεσμούς με τον έξω κόσμο ή να έχετε πυρηνικά, αλλά δεν μπορείτε να έχετε και τα δύο. Φυσικά, οι Βορειοκορεάτες δεν συμμερίστηκαν αυτήν την οπτική. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής των ΗΠΑ ήταν τελικά να επιταχυνθεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας, οδηγώντας σε τέσσερις πυρηνικές δοκιμές και 86 δοκιμές πυραύλων τα τελευταία έξι χρόνια.

Περισσότερη πίεση από ΗΠΑ μεταφράστηκε πάντα σε περισσότερες δοκιμές, γι’ αυτό και το αφήγημα περί «πίεσης» στον Κιμ που «οδήγησε» στα σημερινά θετικά αποτελέσματα, φαντάζει μάλλον ως φάρσα.

Στις 28 Νοεμβρίου του 2017, η Βόρεια Κορέα δοκίμασε με επιτυχία το Hwasong-15, ένα διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο που απέδειξε τη θεωρητική ικανότητα της Βόρειας Κορέας να επιτύχει οποιοδήποτε στόχο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Κιμ συνόδευσε αυτή την δοκιμή με δηλώσεις περί «νίκης», έκδοση αναμνηστικών γραμματοσήμων προς τιμή της «τελειοποίησης των εθνικών πυρηνικών δυνάμεων» και ανακοίνωση της επόμενης φάσης της στρατηγικής του σε μια διάσκεψη του Κορεατικού Εργατικού Κόμματος που έλαβε χώρα λίγο πριν τη συνάντηση του Κιμ με τον Μουν. Αυτή η δεύτερη φάση δίνει προτεραιότητα στη βορειοκορεατική οικονομία. Μπορεί ακόμη και να συνεπάγεται σημαντικές εσωτερικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε κάποιο σημείο, αν και είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν ανάλογα συμπεράσματα.

Το βέβαιο είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευρείας κλίμακας διπλωματική επίθεση σε εξέλιξη, η οποία έχει στρίψει κατά 180 μοίρες την βορειοκορεατική εξωτερική πολιτική σε σχέση με όσα συνέβαιναν εδώ και μόλις πριν από πέντε μήνες. Οι συναντήσεις κορυφής με τον Κινέζο πρόεδρο Ξι Τζιπίνγκ, τον Μάρτιο, τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο Μουν την περασμένη εβδομάδα και την επικείμενη με τον Τραμπ είναι τα σημαντικότερα γεγονότα αυτής της στροφής.

Στο παραπάνω πλαίσιο εντάσσεται και η διπλωματική κινητικότητα σε πολλά επίπεδα που παρατηρείται από την βορειοκορεατική διηπειρωτική βαλλιστική δοκιμή του Νοεμβρίου μέχρι σήμερα. Έχουμε δει συναντήσεις της Βόρειας Κορέας με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, την επίσκεψη στην Πιονγκγιάνγκ του προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, την επίσκεψη της αδελφής του Κιμ στη Νότια Κορέα, ως επικεφαλής της βορειοκορεατικής αποστολής στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στην Πιοντσανγκ κ.ά.

Όλα αυτά πολύ δύσκολα εξηγούνται ως συνέπειες της «μεγάλης πίεσης» του Τραμπ, ή των κινήσεων του Μουν. Για το Ρolitico, αυτή η στροφή συνδέεται με τις επιτυχίες στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας, η οποία πλέον ανοίγεται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στη διεθνή διπλωματική αρένα. Ακόμη κι αν δεν καταφέρει ακόμη να ενταχθεί ισότιμα στη διεθνή κοινότητα, ωστόσο, η Βόρεια Κορέα προσβλέπει πως αυτή η διπλωματική επίθεση φιλίας θα έχει αντανάκλαση και στον οικονομικό τομέα, κυρίως στη χαλάρωση των κυρώσεων και στην μη επιβολή νέων. Ταυτόχρονα, μια κλιμακούμενη διαδικασία συμφιλίωσης με τη Νότια Κορέα υπόσχεται πολύ αναγκαίες οικονομικές επενδύσεις και βοήθεια. Ήδη γίνεται λόγος για ενεργειακό διάδρομο από τη Ρωσία, μέσω της Βόρειας Κορέας, προς τα νότια.

Θέλει η Αμερική αυτό που θέλει ο Κιμ;


Αυτό που θέλει ο Κιμ έρχεται ενάντια σε όλη την πολιτική των ΗΠΑ προς την Βόρεια Κορέα εδώ και δεκαετίες. Το πρόβλημα των Αμερικανών είναι μάλλον μεγάλο. Έχοντας μια διπλωματική «μονοκαλλιέργεια» τα τελευταία χρόνια πάνω στο ζήτημα του πυρηνικού οπλοστασίου της Πιονγιάνγκ, παραμέλησαν άλλα εν δυνάμει ισχυρά διπλωματικά όπλα όπως, π.χ. τα ανθρώπινα δικαιώματα, ή η «ζύμωση» του ισχυρισμού για τα «μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα της παρουσίας στρατευμάτων των ΗΠΑ στη Νότια Κορέα». Το Ρolitico θεωρεί, ότι χωρίς σοβαρή συζήτηση πάνω σε αυτά, ο Τραμπ θα μπορούσε να βρεθεί σε μια συνάντηση με τον Κιμ και να κυριαρχήσει η ατζέντα του τελευταίου και όχι τα αμερικανικά συμφέροντα. Ακόμη χειρότερα, ο Τραμπ δεν θα πάρει την αποπυρηνικοποίηση που επιδιώκει και μάλλον οτιδήποτε άλλο ή λιγότερο από αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τις ΗΠΑ.

Πόσο αποδεκτή, για παράδειγμα, είναι μια ειρηνευτική συνθήκη εάν η Βόρεια Κορέα κάνει μόνο συμβολική πρόοδο προς την αποπυρηνικοποίηση; Είναι λύση «ελέγχου» του οπλοστασίου της το να μπορεί η Βόρεια Κορέα να επιτύχει περιφερειακούς στόχους αλλά όχι το έδαφος των ΗΠΑ; Είναι η αμερικανική στρατηγική στην Ασία, η οποία απαιτεί στρατιωτική παρουσία σε μέρη όπως η Νότια Κορέα, περισσότερο ή λιγότερο προτεραιότητα από την επίτευξη της αποπυρηνικοποίησης; Δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι ο Τραμπ έχει αντιμετωπίσει αυτές τις ερωτήσεις.

Συνεπώς, είναι μάλλον πιθανότερο ο Τραμπ και ο Κιμ να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα είναι καλή για καθέναν τους προσωπικά, αλλά όχι για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πιθανό, για παράδειγμα, ότι ο Κιμ και ο Τραμπ θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε μια ειρηνευτική συνθήκη που να τερματίζει τον πόλεμο της Κορέας και στη δέσμευση για την απομάκρυνση του πυρηνικού οπλοστασίου της Βόρειας Κορέας έτσι ώστε να μην περιλαμβάνει πλέον διηπειρωτικούς πυραύλους, αλλά να επιτρέπει στον Κιμ να διατηρεί κάποια πυρηνικά. Αυτό θα έπληττε σημαντικά την αξιοπιστία των συμμαχιών των ΗΠΑ στην περιοχή.

Τα πρόσφατα tweets του Τραμπ για τη Βόρεια Κορέα δείχνουν ότι είναι απελπισμένος για μια συμφωνία, η οποία θα του δώσει το απαραίτητο πολιτικό «οξυγόνο» μετά από τόσα σκάνδαλα στο εσωτερικό του. Αφήνει επίσης υπαινιγμούς ότι θέλει να είναι ο άνθρωπος που τερμάτισε τον Κορεατικό πόλεμο. 'Ομως, με μια τέτοια συνθήκη ειρήνης στο χέρι, ο Κιμ θα υπονόμευε τον σημαντικότερο παράγοντα που δικαιολογεί την παρουσία στρατευμάτων των ΗΠΑ στην Κορέα και κατ’ επέκταση τη συμμαχία των ΗΠΑ με τη Νότια Κορέα. Ο Κιμ δεν θα χρειάζεται να απαιτήσει άμεση αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων ως μέρος μιας συνθήκης ειρήνης. Στο πρώτο σημάδι της τριβής μετά την ειρηνευτική συμφωνία, ο Κιμ μπορεί να την ανεμίζει στο πρόσωπο της Αμερικής λέγοντας απλά: «Yankees go home». Και ίσως αυτό να είναι και μια ακόμη αφορμή για επιπλέον αμφισβήτηση του Τραμπ στο εσωτερικό των ΗΠΑ, μέσω της πιθανότατης εμφάνισης ενός αντιπολεμικού κινήματος που, για μια ακόμη φορά, θα απαιτεί να φύγει ο αμερικανικός στρατός από μια ασιατική χώρα…

Πηγή: tvxs.gr



Η Σφήκα: Επιλογές




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου